Muhandisī-i manābi̒-i ma̒danī (Mar 2023)
بررسی انتقال پذیری قیمت در بازار فلزات پایه با تأکید بر تغییرات فناوری
Abstract
در بازار فلزات اساسی، دو فلز مس و آلومینیم به دلیل استفاده در صنایع مختلف، جزو فلزات پرطرفدار در صنایع تولیدی و ساختاند. از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر قیمت این فلزات میتوان به شاخص دلار، قیمت نفت، قیمت سایر فلزات، میزان ذخایر، رشد اقتصادی کشورها اشاره کرد. شواهد تجربی نشان داده است که بازارها از یکدیگر جدا نیستند و نوسانات در بازارهای مختلف با یکدیگر در ارتباط هستند. سرریز قیمتی نیز حاکی از انتقال نوسانات قیمت بین بازارها است. با توجه به این که کشور ایران از نظر تولید آلومینیم و مس رتبه مناسبی دارد و صادرات مس و آلومینیم جزو ده قلم عمده کالای صادراتی غیرنفتی است، در نتیجه بررسی عواملی که در کوتاهمدت و بلندمدت بر قیمت مس و آلومینیم تاثیرگذار هستند، برای سیاستگذاران، صاحبان کسب و کارهای مرتبط و سرمایهگذاران در بازارهای مالی و کالایی حایز اهمیت است. از اینرو در پژوهش حاضر تلاش شده تا با استفاده از مدلهای DECO-GARCH و NARDL به بررسی عوامل تاثیرگذار کوتاهمدت (با تاکید بر اثر سرریز) و بلندمدت بر قیمت این دو فلز باارزش پرداخته شود. طبق نتایج مدل کوتاهمدت، وجود اثر سرریز در مدلها تایید شد. نتایج نشان میدهد که این اثر در واریانس تغییرات دادهها قرار دارد. در واقع هر نوسانی در هر یک از متغیرها به صورت آنی بر نوسان سایر متغیرها اثرگذار است. طبق نتایج مدل بلندمدت، قیمت نفت، رشد اقتصادی، تغییرات تکنولوژی، شاخص تولیدات صنعتی، قیمت فلزاتی مانند نیکل و آلومینا، شاخص سهام، شاخص تولید خودرو اثر معناداری بر قیمت جهانی مس و آلومینیم دارند.
Keywords