پویایی بانک بذر علف های هرز تحت تأثیر سیستم های مختلف خاک‌ورزی و کاربرد علف کش در مزارع ذرت (.Zea mays L)

Abstract

به­ منظور ارزیابی تأثیر سیستم‌های مختلف خاک­ ورزی و کاربرد علف­ کش بر تراکم بذر علف‌های هرز و عملکرد ذرت، آزمایشی به­ صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با پنج تکرار در سال­ های 1396 و 1397 انجام شد. فاکتور اصلی خاک‌ورزی در سه سطح شامل خاک‌ورزی رایج، کم خاک‌ورزی و بی‌خاک‌ورزی و فاکتور فرعی کاربرد علف­ کش در دو سطح با علف­ کش و بی­ علف‌کش بود. بررسی بانک بذر پس از برداشت ذرت در پاییز 1396، در تیمار شاهد بدون علف­ کش نشان داد که بذرهای تاج خروس Amaranthus retroflexus، سلمه ­تره Chenepodium album، چسبک Setaria viridis، قیاق Sorghum halepense، خردل وحشی Portulaca oleracea، پیچک Convulvulus arvensis، پنیرک Malva neglecta، خاکشیر تلخ Descurainia sophia و کاهوی وحشی Lactuca serriola به ­طور معنی‌داری در سیستم بی‌خاک‌ورزی نسبت به کم خاک‌ورزی و خاک‌ورزی رایج بیشتر بود. میانگین تعداد بذر یولاف وحشی Avena ludveciana در کم خاک­ورزی و بی‌خاک‌ورزی در مقایسه با خاک­ورزی رایج به­ طور معنی­ داری کاهش یافت. در تیمارهای سم­پاشی شده، بذرهای قیاق Sorghum halepense، پیچک Convulvulus arvensis و پنیرک Malva neglecta در بی‌خاک‌ورزی به­ طور معنی­ داری بیشتر از خاک‌ورزی رایج و کم خاک‌ورزی بود. در هر کدام از سیستم‌های خاک‌ورزی علف­ کش نیکوسولفورون در میزان 2 لیتر در هکتار بیشترین تأثیر بر افزایش عملکرد دانه داشت. به ­طورکلی، سیستم بی‌خاک‌ورزی طی دو سال منجر به تجمع علف‌های هرز در قسمت قشر سطحی خاک و افزایش تراکم علف­ های هرز چند ساله در خاک شد.

Keywords

• بانک بذر
• خاک‌ورزی
• ذرت
• علف کش
• علف های هرز