Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi (Dec 2019)
Bilgi İşlemsel Düşünme Becerisinin Değerlendirilmesine İlişkin Sistematik Alanyazın Taraması
Abstract
Yeni nesil bireylerde bulunması beklenen beceriler listesine teknolojik gelişmelere paralel olarak bilgi işlemsel düşünme (BİD) becerisi de eklenmiştir. Kısaca “teknolojiyi kullanarak problem çözme” olarak tanımlayabileceğimiz bu beceriyi geliştirmek amacıyla hazırlanan eğitimlerin etkilerinin belirlenmesi amacıyla sıra değerlendirmeye geldiğinde, henüz kabul edilen, geçerli ve güvenilir yöntemlerin oluşmadığı görülmektedir. Bu nedenle alanyazındaki farklı değerlendirme yöntemlerinin belirlenmesinin, farklılıkların ortaya konmasının ve bu yöntemlerin pozitif/negatif yönlerinin tartışılmasının geliştirilecek değerlendirme yöntemleri için önemli katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu amaçla Scholar Google, Web of Science ve ERIC veri tabanlarından dahil etme ve çıkarma kriterlerine uyan 47 araştırma analiz edilmek üzere seçilmiştir. Bu araştırmaların BİD becerisini değerlendirmek amacıyla kullandıkları yöntemler, yapılan içerik analizi sonucu şu başlıklarda incelenmiştir: i) en çok değerlendirilen BİD becerisi bileşenleri, ii) veri toplama yöntemleri, iii) veri analiz yöntemleri, iv) veri toplama araçlarının içerikleri, v) hedef kitle ve vi) değerlendirme yöntemlerine ait geçerlik/güvenirlik çalışmaları. Analiz sonuçlarına göre BİD becerisinin en fazla değerlendirilen bileşenleri; soyutlama, algoritmik düşünme, ayrıştırma, test etme hata ayıklama ve veri okuryazarlığı olarak sıralanmaktadır. Veri toplama yöntemi olarak ilk beş sırada görev, çoktan seçmeli soru, proje, açık uçlu soru ve görüşmenin kullanıldığı, toplanan verilerin çoğunlukla likert/rubriklerle analiz edildiği ortaya konmuştur. Veri toplama araçlarının içeriklerinin ise programlama, algı/tutum, matematik, günlük hayat problemleri, ve genel yetenekten oluştuğu belirlenmiştir. Değerlendirme yöntemlerinin hedef kitlesini en fazla K-12 seviyesi oluşturmuştur. Ayrıca incelen 47 araştırmadan altısına ait hem geçerlik, hem güvenirlik çalışmalarına ulaşılmıştır. Belirlenen birbirinden farklı değerlendirme yöntemleri karşılaştırılmış, avantajlı ve dezavantajlı yönleri tartışılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre BİD becerisini değerlendirme yöntemlerine yönelik gelecek araştırmalar için öneriler sunulmuştur.
Keywords
