Od biologii zachowania się zwierząt do biologii ludzkiego poznania

Abstract

Artykuł omawia efekty pracy Konrada Lorenza na Uniwersytecie w Królewcu. Stanowią one odpowiedź biologii na pytanie Immanuela Kanta o możliwość dokonywania syntetycznych sądów a priori, które przedstawił w monografiach „Kant’s Lehre vom Apriorischen im Lichte gegenwärtiger Biologie” i „Die angeborenen Formen möglicher Erfahrung”. Obie publikacje Lorenza przedstawiają główną tezę epistemologii ewolucyjnej, którą można rozumieć zarówno jako filogenezę zdolności poznawczych człowieka, jak i jako teorię epistemologicznego procesu dochodzenia do prawdy rzeczywistości. Znaczenie epistemologii ewolucyjnej polega na próbie pokazania drogi przezwyciężenia opozycji między racjonalizmem a empiryzmem oraz między realizmem a idealizmem. Próba ta budzi kontrowersje i pytania o status metodologiczny epistemologii, która łączy biologię i filozofię.

Keywords

• biologia zachowania się
• ewolucyjna teoria poznania
• Konrad Lorenz
• Immanuel Kant