کاربرد توابع وزن - شاهد در مدلسازی ارتباط میان متغیرهای محیطی و الگوی پراکنش محوطه های باستانی مطالعه موردی: شهرستان های بروجن و لردگان استان چهارمحال و بختیاری

Abstract

اطلاعات در زمینه باستان شناسی و پراکنش نقاط باستانی به جهت امکان تجزیه و تحلیل جوامع گذشته و آثار برجای مانده از آنها، از اهمیت خاصی برخوردار است. اما متأسفانه اطلاعات ما در مورد محوطه‌های باستانی و الگوی پراکنش آنها اغلب با نقص و عدم قطعیت همراه است.در مطالعه حاضر از تکنیک‌های آماری و سیستم اطلاعات جغرافیایی جهت دریافت ارتباط میان متغیرهای محیطی (شامل: فاصله از چشمه‌‌ها، فاصله از رودخانه‌‌های دائمی، فاصله از قنات‌ها و چاه‌‌های آب، فاصله از جاده‌‌های مالرو و فاصله از قبرستان‌ها) که بر الگوی پراکنش جمعیت بشر در اعصار مختلف تعیین کننده و تأثیرگذار بوده‌‌اند،استفاده شده است. در میان تکنیک‌‌های آماری، توابع وزن-شاهد قادرند از دانسته‌‌ها و نادانسته‌‌های کاربر در مورد وقوع یک پدیده (مکان و محوطه‌های باستانی) استفاده نماید و با پردازش فرضیات از روی دانسته‌‌ها و محدود کردن فرضیه‌‌ها در مواردی که دانش دقیق وجود ندارد و در نهایت ترکیب وزنی ورودی‌‌ها، نقص اطلاعات را در نتایج نهایی نمایش دهد. برای ارزیابی صحت مدلسازی از آماره ROC استفاده شده است و نتایج تحقیق نشاندهنده توانایی بالای این مدل در پیش بینی پهنه‌‌های مساعد مکان‌ها و محوطه‌های باستانی شناخته نشده در شهرستان‌‌های بروجن و لردگان استان چهارمحال و بختیاری بوده است (89/0=ROC). این رویکرد بعنوان راهکاری مناسب جهت تصمیم‌گیری و مدیریت در زمینه پژوهش‌های باستان‌شناسی است و از نتایج این تحقیق می‌توان جهت مدیریت و برنامه‌ریزی بررسی‌ها و کاوش‌های باستان شناسی، اولویت بندی پهنه‌‌های مستعد موجود از لحاظ اهمیت باستانی و در نهایت صرفه جویی در هزینه‌های زمانی و اقتصادی استفاده نمود.

Keywords

• توابع وزن شاهد
• تئوری دمپستر شیفر
• مدلسازی باستان شناسی
• بروجن و لردگان