Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi (Dec 2021)
Müslüman Kardeşler, Siyasal Meşruiyet ve Seçimler: Ürdün Üzerine Bir İnceleme
Abstract
Müslüman Kardeşler hareketi, Mısır’da kuruluşundan itibaren toplumla alakalı tüm meselelerle ilgilenen bir teşkilat olmuştur. Hareket, başta komşu ülkeler olmak üzere bütün bölgeye yayılmış ve zaman içerisinde neredeyse bütün Arap ülkelerinde teşkilatlanmıştır. Ülkelerin içsel dinamikleri ile bölgesel ve küresel politikadaki konumlanışları hareketin kurumsal görünümünü ve faaliyetlerini etkilemiş ve hareket içinde belirli bir düzeyde kurumsal ve ideolojik farkın oluşmasının önünü açmıştır. Bölgedeki teşkilatlardan bazıları sistem içi kalırken bazıları da sistem dışı hareket etmiştir. Bu bağlamda Ürdün’deki Müslüman Kardeşler hareketinin sistem içi muhalefet yapan teşkilatlardan biri olduğunu ifade etmek mümkündür. Rejimle kimi zaman çekişme kimi zaman da işbirliği içinde olan hareket, rejimle ilişkisini özellikle ülkede yapılan genel seçimler üzerinden belirlemiştir. Bu noktada hareketin seçimle alakalı aldığı kararlara özel bir önem atfettiği ve seçimleri boykotu rejimin meşruiyetini sarsma aracı olarak kullandığını söylemek yanlış bir tespit olmayacaktır. Hareket muhalefetten yoksun bir meclisin yok hükmünde olacağı ve rejime yönelik eleştirilerin artacağı düşüncesinde olmuştur. Seçimleri bölgede meydana gelen halk hareketleri sürecine kadar rejimin meşruiyetini sarsma olarak değerlendiren Müslüman Kardeşler, ülkede ve bölgede hareket aleyhine gelişen olaylar sonrasında aynı seçimleri kendi meşruiyetini kanıtlamanın bir aracı olarak değerlendirmiştir. Bu çalışma seçimlere katılım ya da seçimleri boykot kararının bir meşruiyet aracı olarak kullanıldığı tezini ileri sürmektedir. Bu kapsamda Ürdün’de siyasal liberalleşme sürecinin başladığı 1989’dan son seçimlerin yapıldığı 2020’ye kadar yapılan tüm seçimler mercek altına alınmış ve hareketin rejimle girdiği mücadele seçimler üzerinden tahlil edilmiştir. Çalışma hazırlanırken 2012 ile 2014 yılları arasında Müslüman Kardeşler ve siyasi kanadı İslami Hareket Cephesi’nin liderleriyle Amman’da yapılan mülakatlardan yararlanılmıştır.
Keywords
