Journal of Literature and Humanities (Dec 2023)
Hipergerçekçilik Perspektifinden Uygur Sanatının Simülasyon ve Simülakrlarla İnşa Edilen Dünyası
Abstract
Baudrillard’ın simulark ve simülasyon kuramının sanata dönük izdüşümlerinin ve sanattaki hipregerçekçi pratiklerinin birey, tarih, din, sanat, coğrafya, uygarlık vb. alanlardaki kültürel farklılıklara göre değerlendirilmesi bazı ilginç tespitler ortaya koymaktadır. Zira Uygur sanatındaki farklı kombinasyonların ve bazı teknik stilizasyonların gerçeküstü anlatılarla yorumu, Baudrillard’ın simulark ve simülasyon kuramının sanattaki varyasyonlarını çağrıştırmaktadır. Dolayısıyla bu araştırmadaki ana argüman, hipergerçekçi sanat ile Uygur sanatının mukayeseli ve ikonografik açıdan nasıl sonuçlar doğurduğunun çözümlenmesi konusudur. Orta Asya steplerinin önceleri göçebe daha sonra yerleşik hayatının getirdiği kültürel etkileşim kodları ile harmanlanan Türk sanatının mistik Uygur eserlerindeki olağan dışı sanatsal verilerinin hipergeçekçi sanatın üslup ve ikonografik belirlenimleriyle benzer sonuçlar doğurması son derece ilginçtir. Postmodern felsefenin simülasyon ve simulark teorisi daha çok yapay, sahte, yozlaşma, istismar, sosyal ve politik dezenformasyona yönelik oluşumları tenkit eder. Bu teorinin hipergerçekçi sanat bağlamındaki gelişmelerinin Uygur sanatı ile teması zamansal, kültürel farklılıklarına rağmen birbirine yakın üslup, içerik kesitinden eserler ortaya koyma motivasyonu ve fikirsel arka planındaki sırların olabildiğine rafine bir değerlendirmeyle aydınlatılması bu araştırmadaki amaçlardan biridir. Nitel yöntemin tarama, gözlem, alan yazın ve doküman araştırması metodu ile yapılandırılmaya çalışılan bu inceleme, felsefe, sosyoloji, tarih, teknoloji, iletişim, kültür gibi yan disiplinlerden de faydalanılarak diyalektik bir zeminde işlenmektedir. Simülasyon ve simülakrlarla yapılandırılan sanat, gerçek ile sanal arasında uzanan sınırları keşfeder. Hipergerçeklik perspektifinden, Uygur sanatının simülasyonu ve simülakrlarla inşa edilen sanat dünyası gerçeklik kavramını sorgulayarak, izleyiciye kendi algılarını yeniden değerlendirmek ve aydınlatıcı bir deneyim yaşamak fırsatı sunar. Zira hipergerçekçi sanat ile Uygur kültürünün, tarihinin sanata yansıyan örneklerinin yakın ilişkisi, sanat adına ilginç tespitler ortaya koymaktadır.
Keywords
