تحلیل موانع اجرای طرح هادی در مناطق روستایی شهرستان تبریز

Abstract

در چند دهه گذشته، با توجه به اهمیت توسعه روستایی در فرآیند توسعه ملی، روستاهای ایران پیوسته شاهد تغییرات نسبتاً زیادی در حیات خود و ساکنانشان بوده‏ و در این راستا، رویکردهای گوناگون برای دستیابی به اهداف توسعه روستایی در کانون توجه قرار گرفته است؛ یکی از مهم‌ترین این رویکردها اجرای طرح‌ هادی روستایی است. علی‏رغم اهداف و برنامه‌های اولیه این طرح برای توسعه روستاها در مناطق مختلف کشور، شواهد نشان می‌دهد که در عمل، تهیه و اجرای آن با مشکلات متعدد در ابعاد مختلف روبه‌رو شده است. هدف پژوهش حاضرتحلیل و بررسی موانع اجرای طرح هادی در مناطق روستایی شهرستان تبریز بود و جامعه آماری آن را تمامی سرپرستان خانوارهای روستایی در کلیه روستاهای بالای سی‏صد خانوار این شهرستان که در آنها، طرح هادی روستایی تا پایان سال 1390 اجرا و تکمیل شده بود، تشکیل می‌داد (37632N=)؛ از آن میان، با بهره‌گیری از رابطه کوکران، 362 سرپرست خانوار به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای دستیابی به نمونه و تکمیل پرسشنامه‌ها، از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای با انتساب متناسب بهره گرفته شد. بعد از تأیید روایی محتوایی پرسشنامه به‌منظور تعیین قابلیت اعتماد ابزار تحقیق، پیش‌آزمون انجام شد و مقدار آلفای کرونباخ محاسبه‌شده برای مؤلفه‌های اصلی پرسشنامه 71/0 به‏دست آمد. به‌منظور شناسایی شاخص عامل‌های مرتبط با سازه «مشکلات اجرای طرح هادی در مناطق روستایی شهرستان تبریز»، از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. نتایج به‌دست‌آمده حاکی از آن بود که پنج عامل مدیریتی- برنامه‌ریزی، کالبدی، زیست‌محیطی، دانشی- اطلاعاتی و فنی در حدود 73/71 درصد از واریانس کل را تبیین می‌کنند. همچنین، اولویت‌بندی گویه‌های مشکلات اجرای طرح هادی نشان داد که سه گویه عدم مشارکت روستاییان در فرآیند مدیریت طرح‌ها، عدم تناسب طرح با نیازها و مسائل اصلی روستاییان، و عدم آشنایی مدیران، پیمانکاران و مشاوران طرح‌ها با محیط‌های روستایی، به‌ترتیب، رتبه‌های اول تا سوم را به خود اختصاص دادند.

Keywords

• طرح هادی روستایی
• موانع اجرای طرح
• تبریز (شهرستان)