فیزیولوژی ورزشی (Mar 2020)

فراتحلیل اثربخشی گیاه دارویی زعفران بر نشانگران آنزیمی دفاع آنتی‌اکسیدانی در فعالیت ورزشی

  • معصومه هلالی زاده,
  • محمدرضا لبافی حسین آبادی,
  • هادی روحانی,
  • رضا حاجی آقایی,
  • الهه حاتمی

DOI
https://doi.org/10.22089/spj.2018.6443.1817
Journal volume & issue
Vol. 12, no. 45
pp. 129 – 152

Abstract

Read online

هدف از انجام مطالعة حاضر، تجمیع نتایج متناقض چندین پژوهش انجام‌شده دربارة اثربخشی گیاه دارویی زعفران بر نشانگران آنزیمی دفاع آنتی­اکسیدانی در فعالیت ورزشی بود. این فراتحلیل شامل نتایج جمع‌آوری‌شده از مجموع چهار مطالعة دارای شرایط است که از بین 12 پژوهش انجام‌شده در این زمینه برگزیده شد. تمامی پژوهش‌ها مورد-شاهدی و انسانی بودند (تعداد = 70) و در آن‌ها اثربخشی مکمل­یاری با زعفران پیش از انجام فعالیت ورزشی هوازی بر مقادیر آنزیم­های کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز ارزیابی شده بود. با توجه به معنادارنبودن مقدار P (P = 0.155) در شاخص I2 ، از مدل اثرات ثابت استفاده شد. تجزیه‌وتحلیل آماری نتایج با استفاده ازنسخة دوم نرم‌افزارCMA انجام شد و اندازة اثر ازطریق اختلاف میانگین استانداردشده (SMD) محاسبه شد. درمجموع، 10 اندازة اثر در این مطالعات مشاهده شد که پنج اندازة اثر مثبت و پنج اندازة اثر منفی بودند. براساس نتایج، SMD آنزیم­های آنتی­اکسیدان در گروه مکمل (671/0) نسبت به گروه کنترل معنا­دار بود (فاصلة اطمینان = 005/1-337/0، P = 0.01). SMD آنزیم­های آنتی­اکسیدان در گروه مکمل + تمرین (77/0) نیز نسبت به گروه کنترل مـعنادار بود (فاصلة اطمینان = 105/1-436/0، P = 0.01). در برآورد دفاع آنتی­اکسیدانی ازطریق آنزیم کاتالاز، SMD گروه مکمل (604/0) نسبت به گروه کنترل معنادار بود (فاصلة اطمینان = 161/1-048/0، P = 0.05)؛ درحالی­که SMD گروه مکمل + تمرین (243/0) نسبت به گروه کنترل معنا­دار نبود(فاصلة اطمینان = 789/0-302/0-). در برآورد دفاع آنتی­اکسیدانی ازطریق آنزیم سوپراکسید دیسموتاز، SMD گروه مکمل (464/1) نسبت به گروه کنترل معنادار بود (فاصلة اطمینان =082/2-846/0-،P = 0.01) و SMD گروه مکمل + تمرین (306/1) نسبت به گروه کنترل معنادار بود (فاصلة اطمینان = 908/1-705/0،P = 0.01). براساس جمع­بندی نتایج مطالعات می‌توان نتیجه‌گیری کرد که مکمل­یاری با زعفران موجب افزایش آنزیم­های دفاع آنتی‌اکسیدانی در فعالیت ورزشی می­شود. بیشترین میزان اثربخشی زعفران در مقدار آنزیم سوپراکسید دیسموتاز مشاهده شد، اما این اثربخشی بر مقدار کاتالاز در فعالیت ورزشی تأیید قرار نشد.

Keywords