Naar een gerichtere aanpak van eenzaamheid: Zeven werkzame elementen in eenzaamheidsinterventies

Abstract

Samenvatting In de loop der jaren is een breed aanbod aan eenzaamheidsinterventies voor ouderen ontwikkeld. Het merendeel van de interventies blijkt weinig effectief in het verminderen van eenzaamheid. Om meer inzicht te krijgen in waarom veel interventies niet het gewenste doel bereiken, gaan we in op de werkzame elementen die in interventies worden ingezet om eenzaamheid te reduceren, of waarmee subdoelen bereikt kunnen worden: een sociaal netwerk hebben, erbij horen, intimiteit ervaren, betekenis hebben. Om tot een indeling in werkzame elementen te komen is een kwalitatieve analyse uitgevoerd van 119 eenzaamheidsinterventies, beschreven in 22 reviews van interventies. Het resultaat is een indeling in zeven werkzame elementen: ‘bezigheden’, ‘ontmoeten’, praktisch ondersteunen’, ‘betekenisvol contact’, ‘sociale vaardigheden’, ‘realistische verwachtingen’ en ‘betekenisvolle rol’. De meeste interventies combineren verschillende werkzame elementen. Sommige combinaties van werkzame elementen komen vaak voor. Door afzonderlijke onderdelen van interventies in kaart te brengen, kan de werkzaamheid van elk element geëvalueerd worden. Het inzetten van een combinatie van werkzame elementen, en van algemene werkzame elementen zoals een goede uitvoering, kan de effectiviteit van interventies vergroten. Abstract Over the years, a wide range of loneliness interventions for older adults have been developed. The majority of these interventions are not effective in reducing loneliness. In order to gain more insight into why many interventions do not achieve the desired goal, we examine active elements that are used in interventions into reduce loneliness. In order to achieve this goal, intermediate goals are needed: to have a social network, a sense of belonging, to experience intimacy, to experience meaning. In order to arrive at a division into active elements, a qualitative analysis was carried out of 119 loneliness interventions, described in 22 reviews of interventions. The result is a division into seven active elements: ‘activities’, ‘meeting others’, practical support’, ‘meaningful contact’, ‘interpersonal skills’, ‘realistic expectations’ and ‘meaningful role’. Most interventions combine several active elements. Some combinations of active elements are common. By mapping out the individual components of interventions, the effectiveness of each element can be evaluated. The use of a combination of active elements, and of general active elements such as good execution, may increase the effectiveness of interventions.

Keywords

• eenzaamheid
• effectiviteit
• interventie
• ouderen