Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości (Oct 2019)
Manipulacja strukturalna jako element zarządzania wrażeniem w listach zarządu do akcjonariuszy największych polskich przedsiębiorstw
Abstract
Celem artykułu jest zbadanie zakresu wykorzystania przez zarządzających przedsiębiorstwem manipulowania strukturalnego dla zarządzania wrażeniem użytkowników informacji zawartych w listach zarządu do akcjonariuszy, opartego na znajomości zarządzających specyfiki oddziaływania czynników behawioralnych o charakterze kognitywnym na przetwarzanie i percepcję informacji przez ludzi. W artykule skupiono uwagę na wybranych błędach poznawczych związanych z efektem porządku informacji, takich jak: efekt pierwszeństwa oraz efekt świeżości, a także efekt aureoli, które jednostki gospodarcze mogą wykorzystać do manipulowania strukturalnego. Metodami badawczymi wykorzystanymi w pracy była analiza doku-mentów źródłowych stanowiących elementy sprawozdawczości tworzonej i publikowanej przez polskie przedsiębiorstwa. Badania ilościowo-jakościowe zostały poprzedzone przeglądem literatury dotyczącej strategii zarządzania wrażeniem, w szczególności manipulacji strukturalnej. Analiza publikacji prezentu-jących wyniki badań nad stosowaniem zarządzania wrażeniem pozwoliła na sformułowanie dwóch pytań badawczych: (1) Czy największe polskie przedsiębiorstwa stosują manipulacje strukturalne, bazujące na mechanizmach błędów poznawczych? (2) Czy stosowanie mechanizmów błędów poznawczych właści-wych dla manipulowania strukturalnego zależy od stanu finansowego przedsiębiorstwa w danym okresie? Zaprezentowane wyniki badań potwierdzają, iż zarządy polskich przedsiębiorstw sięgają po techniki zarządzania wrażeniem, zwłaszcza po manipulowanie strukturalne. Ponadto wskazują, iż istnieje zależność między za-kresem i stopniem stosowania manipulacji strukturalnej w sprawozdawczości a wynikami uzyskiwanymi w roku sprawozdawczym. Jednak siła i głębokość tej relacji nie jest jasna i wymaga dalszych badań.
Keywords
