تأثیر باکتری‌های محرک رشد بر تولید اسیدهای آلی و غلظت سرب و کادمیوم در گیاه کلم

Abstract

اسیدهای آلی از جمله ترکیبات طبیعی هستند که از ریشه گیاه ترشح می‌شوند و می‌توانند حلالیت و جذب فلزات سنگین را تحت تأثیر قرار دهند. به منظور بررسی تأثیر باکتری‌های محرک رشد گیاه بر تولید اسیدهای آلی و جذب فلزات سنگین توسط ارقام مختلف کلم یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه زنجان اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل سه رقم کلم (کلم زینتی، کلم بروکلی و کلم برگ) و شش سطح تلقیح با باکتری‌های محرک رشد گیاه‎ شامل Pseudomonas putida PTCC1694، Bacillus megaterium PTCC1656، Bacillus subtilis PTCC1715،Proteus vulgaris PTCC1079 ، Azotobacter chroococcum و یک تیمار بدون تلقیح بود. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که نوع رقم، تلقیح با باکتری‌های محرک رشد گیاه و اثرات متقابل آن‌ها تأثیر معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد (01/0>p) بر غلظت اسیدهای آلی خاک ریزوسفری، عملکرد تر و خشک گیاه، غلظت سرب و کادمیوم ریشه و بخش هوایی گیاه کلم داشتند. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که تولید اسیدهای آلی در منطقه ریزوسفری، حلالیت و غلظت فلزات سنگین در گیاهان را افزایش داد. به‌طوری که بیش‌ترین غلظت اسیدمالیک و سیتریک در خاک ریزوسفری تلقیح شده با باکتری P. putida مشاهده شد. بیش‌ترین غلظت سرب و کادمیوم ریشه و بخش هوایی گیاه کلم نیز در همین تیمار به دست آمد. ‌هم‌چنین بیش‌ترین غلظت اسید استیک، بیش‌ترین عملکرد گیاه کلم، بیش‌ترین غلظت کربن آلی محلول و کمترین اسیدیته خاک ریزوسفری مربوط به تیمار تلقیح شده با باکتری B. megaterium بود.

Keywords

• اسیدآلی
• استیک اسید
• ریزوباکس
• سیتریک
• مالیک