فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده (Aug 2022)
اثربخشی آموزش برنامة تابآوری بر استرس فرزندپروری مادران دانشآموزان دختر با اختلال فلج مغزی
Abstract
فلج مغزی بهعنوان یکی از شایعترین اختلالهای حرکتی بوده که عملکرد خانواده را با مشکل مواجه می‌سازد. یکی از رایج‌ترین مشکلاتی که والدین این کودکان با آن مواجه هستند، استرس فرزندپروری است. این والدین بهویژه مادران برای کنار آمدن با ناتوانی فرزندان و کاهش استرسهای خود، نیازمند حمایتهای روانی و اجتماعی هستند. از این رو، پژوهش حاضر با هدف آموزش برنامة تابآوری بر استرس فرزندپروری مادران دانشآموزان دختر با اختلال فلج مغزی انجام شد. جامعة آماری پژوهش حاضر را تمامی مادران دارای فرزند دختر با اختلال فلج مغزی مشغول به تحصیل در پایههای اول تا ششم دوره ابتدایی (7 تا 12 سال) مدرسه استثنایی پویش واقع در شهر تهران در سال تحصیلی 400-1399 تشکیل دادند. از این جامعة آماری، با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند تعداد 30 نفر، پس از احراز ملاک‌های ورود به پژوهش انتخاب و به‌صورت تصادفی در گروه‌های آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. در این پژوهش از روش شبه آزمایشی با طرح پیشآزمون، پسآزمون و آزمون پیگیری با گروه کنترل استفاده شد. از هر دو گروه؛ پیش‌آزمونی برای تعیین وضعیت تابآوری و استرس فرزندپروری آنان به‌عمل آمد. سپس گروه آزمایشی طی 12 جلسه، برنامة آموزشی تابآوری را دریافت کردند، پس از گذشت دو ماه، آزمون پیگیری در هر دو گروه اجرا شد. ابزار پژوهش مقیاس استرس فرزندپروری بری و جونز (1995) و مقیاس تابآوری کانر و دیویدسون (2003) بود. تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از پژوهش با استفاده از تحلیل واریانس آمیخته انجام شد. نتایج نشان داد که در متغیر استرس فرزندپروری، کاهش معناداری در پسآزمون و پیگیری گروه آزمایش رخ داده است، این تفاوت با در نظر گرفتن سطح 0.01P≤ (سطح معناداری تصحیح شده در آزمون بنفرونی برای سطح معناداری 05/0) معنادار میباشد. بنابراین، تأثیر آموزش تابآوری بر کاهش استرس فرزندپروری معنادار بوده و اثر آن پس از گذشت دو ماه همچنان پایدار بود.
