internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny (Jun 2013)
Otwarcie krajowych rynków kolejowych przewozów pasażerskich na konkurencję. Zasady dostępu do infrastruktury kolejowej dla przewoźników komercyjnych i świadczących usługi publiczne
Abstract
Transport stanowi fundament europejskiej gospodarki i społeczeństwa. Mobilność ma kluczowe znaczenie dla rozwoju rynku wewnętrznego oraz dla jakości życia obywateli państw członkowskich Unii. Transport umożliwia rozwój gospodarczy i tworzy miejsca pracy. Zgodnie z polityką transportową UE, do 2050 r. większa część ruchu pasażerskiego na średnie odległości powinna odbywać się koleją, jednakże w wielu państwach członkowskich rynki pasażerskich usług kolejowych przeżywają stagnację, a przewozy spadają. W obliczu tego problemu Komisja Europejska zaproponowała w styczniu 2013 r. daleko idące środki mające pobudzić innowacyjność w europejskim sektorze kolejowym, polegające m.in. na otwarciu krajowych rynków przewozów pasażerskich na konkurencję. Komisja zaproponowała zmianę rozporządzenia 1370/2007 dotyczącego świadczenia usług publicznych w transporcie zbiorowym, obejmującą wprowadzenie obowiązku powierzania umów o świadczenie usług publicznych w transporcie kolejowym w drodze procedur konkurencyjnych, oraz dyrektywy 2012/34 mającej na celu zapewnienie otwartego dostępu do infrastruktury kolejowej dla świadczenia pasażerskich przewozów kolejowych. Otwarcie na konkurencję krajowych rynków kolejowych przewozów pasażerskich może mieć wpływ na organizację i finansowanie usług publicznych, dlatego Komisja przewidziała możliwość ograniczania przez państwa członkowskie prawa dostępu do infrastruktury kolejowej w celu świadczenia krajowych przewozów pasażerskich, w przypadku gdyby przyznanie dostępu naruszało równowagę ekonomiczną umowy o świadczenie usług publicznych. Oznacza to, że zasady dostępu do infrastruktury dla przewoźników komercyjnych i świadczących usługi publiczne zostaną zróżnicowane. Głównym celem artykułu jest analiza mechanizmu ochrony równowagi ekonomicznej świadczenia usług publicznych zaproponowanego przez Komisję Europejską i porównanie go z mechanizmami już funkcjonującymi w państwach członkowskich UE, a konkretnie w Wielkiej Brytanii i w Polsce. W oparciu o przeprowadzoną analizę zostaną sformułowane propozycje odpowiednich zmian w projektach przedstawionych przez Komisję Europejską.
