بررسی شاخص‌های سالمندی فعال و عوامل پیش‌بینی کننده آن در شهر سبزوار در سال 1403

Abstract

زمینه و هدف: امروزه سالمندی یکی از مسائل جدی اجتماعی جامعه ایران است. یکی از استراتژی­های مدیریت پیامدهای منفی سالمندی، "سالمندی فعال" است. پژوهش حاضر باهدف تعیین وضعیت شاخص­های سالمندی فعال و عوامل پیش­بینی کننده آن انجام شد. مواد و روش­ها: طرح این پژوهش مقطعی بود. با نمونه­گیری خوشه­ای چندمرحله‌ای، اطلاعات 268 نفر از مراکز بهداشت شهری سبزوار، در سال 1402 اخذ شد. از پرسشنامه جمعیت شناختی و استاندارد و بومی سنجش سالمندی فعال در سالمندان ایرانی و آمار توصیفی و استنباطی (آزمون تی، آنالیز واریانس یک‌طرفه و رگرسیون) در سطح معنی­داری 05/0 استفاده شد. داده­ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS26 آنالیز شد. یافته­ها: میانگین سنی سالمندان 19/7 ± 71/70 بود. 196 نفر سالمند جوان و 72 نفر سالمند میان‌سال بودند. میانگین نمره کل شاخص سالمندی فعال 84/15 ± 04/107 و در حد متوسط بود. میانگین نمرات حیطه­های سالمندی فعال بدین‌صورت بود: مشارکت­پذیری (14/3 ± 61/7)، ذهن ورزی (79/4 ± 31/13)، تعامل­گرایی (93/3 ± 92/21)، نقش­آفرینی (57/2 ± 53/20)، بینش عاملیت گرا (63/5 ± 69/19)، پویایی جسمی (37/2 ± 99/22). ارتباط معنی­داری بین سن افراد، جنسیت، سطح تحصیلات، کفایت درآمد، نوع اشتغال، سابقه بیماری، وضعیت همراهان زندگی، برخورداری از حمایت و میزان ورزش و فعالیت بدنی مشاهده شد (05/0p<). نتیجه‌گیری: سالمندان جمعیت مطالعه ازلحاظ شاخص­های سالمندی فعال در حیطه متوسط قرار داشتند. با توجه به نتایج، هر چه سطح سواد و تحصیلات فرد بالاتر باشد، فرد بیشتر به سمت شاخص­های سالمندی فعال و سالمند مولد بودن پیش می­رود لذا بهبود سطح سواد و دانش­افزایی سالمندان پیشنهاد می­گردد.

Keywords

• پیش‌بینی کننده
• سالمند
• سالمندی فعال
• شاخص