De paradox van marktwerking

Abstract

174 87E JAARGANG MEI COLUMN 22 Nieuwe bezems vegen schoon. Zo zou je het ook van nieuwe markten kunnen zeggen. Nieuwe markten zijn plaatsen waar transacties in een open markt plaatsvinden die eerder in een budgetsysteem waren ondergebracht. Daarbij kan men denken aan privatiseringsprojecten van de overheid en aan de introductie van marktwerking bij de voortbrenging van (semi-)publieke goederen. Een mooi voorbeeld is de invoering van marktwerking in de zorg. In het coalitie-accoord van het tweede kabinet Balkenende is aangekondigd dat de zorginkoopmarkt in enkele stappen zal worden geliberaliseerd. De toenmalige minister Hoogervorst maakte daarmee in 2005 een begin door voorzichtig 10% van de zorgproductie van ziekenhuizen vrij onderhandelbaar te maken. Dat wil zeggen dat zorgaanbieders (veelal besturen van ziekenhuizen) en verzekeraars (in hun hoedanigheid als zorginkopers) voor deze 10% vrijelijk afspraken kunnen maken over prijs, hoeveelheid en kwaliteit van te leveren zorg. Dit systeem is de afgelopen jaren sterk uitgebreid, via een verhoging naar 20% in 2008, 34% in 2009 tot uiteindelijk 70% in 2012.