Seminare (Jun 2024)
Uzdolniony uczeń w świetle ustaw Komisji Edukacji Narodowej
Abstract
Impulsem do podjęcia badań prezentowanych w niniejszym artykule stała się 250. rocznica powstania Komisji Edukacji Narodowej powołanej 14 października 1773 roku, jako pierwszego w Polsce państwowego urzędu do spraw oświaty. Z działalnością Komisji wiązano ogromne nadzieje na wychowanie i nauczanie nowego pokolenia Polaków, których działalność na rzecz ojczyzny podniosłaby kraj z upadku po pierwszym rozbiorze dokonanym przez Rosję, Prusy i Austrię w 1772 roku. Celem badań było poznanie warunków rozwoju zdolnych dzieci i młodzieży stworzonych przez Komisję Edukacji Narodowej w szkolnictwie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Niniejszy artykuł prezentuje wyniki badawcze stanowiące odpowiedź na następujące pytanie badawcze: Czy i jakie rozwiązania edukacyjne sprzyjające rozwojowi zdolności uczniów zawarto w zapisach Ustaw Komisji Edukacji Narodowej? W badaniach wykorzystano metodę badania dokumentów. Analizie jakościowej poddano treść Ustaw Komisji z 1783 roku publikowanych przez Stanisława Sobieskiego w 1872 roku we Lwowie. Oryginalna treść dokumentu znajduje się w zasobach cyfrowych Wielkopolskiej Biblioteki Cyfrowej. W wyniku badań stwierdzono, że warunki kształcenia uczniów zdolnych nie zostały wyodrębnione w Ustawach Komisji jako odrębny rozdział. Ustawodawcy wprowadzili jednak rozwiązania organizacyjne, finansowe, personalne i metodyczne, które mogły sprzyjać rozwojowi uczniowskich zdolności. W artykule opisano regulacje dotyczące systemu nagród szkolnych, instytucji tutorów oraz standardów kształcenia nauczycieli i wynikające z nich korzyści dla uczniów zdolnych.
Keywords
