Analytical and Numerical Methods in Mining Engineering (Sep 2023)
رابطه خصوصیات مکانیکی با مقدار درصد کوارتز و فلدسپات سنگ‌های رسوبی
Abstract
خصوصیات مقاومتی سنگ بکر تابع ترکیب کانی‌شناسی و بافت سنگ است اما خصوصیات مقاومتی توده سنگ را می‌توان از طریق تحلیل ویژگی‌های سنگ بکر و ناپیوستگی‌ها به دست آورد. ویژگی‌های بافتی سنگ‌ها بر خواص پتروفیزیکی و مکانیکی آنها تأثیر می‌گذارد. برخی از ارتباطات کمی بین خصوصیات پتروگرافی سنگ و خواص مکانیکی یافت شده است. این پارامترها تا حد زیادی پایداری توده سنگ را کنترل می‌کنند؛ بنابراین، ارزیابی رفتارهای آنی و بلندمدت سنگ بر اساس برهم‌کنش بین پارامترهای مختلف بافت سنگ، خواص پتروفیزیکی و مکانیکی برای بسیاری از سازه‌های ژئومهندسی مهم است. در این تحقیق رابطه بین خصوصیات مکانیکی و ترکیب کانی‌شناسی تعدادی از سنگ‌های رسوبی که از نقاط مختلف کشور برداشت شده‌اند با انجام آزمایش‌های مقاومت تراکمی و کششی بر روی نمونه سنگ‌های جمع‌آوری‌شده، در آزمایشگاه تعیین شده است. سپس با روش XRD ترکیب کانی‌شناسی آنها مشخص گردید و با استفاده از روش‌های آماری ازجمله رگرسیون خطی و چند متغیره رابطه بین خصوصیات مقاومتی با ترکیب کانی‌شناسی نمونه سنگ‌ها تعیین شده است. نتایج به‌دست‌آمده در این تحقیق بیانگر رفتارهای متفاوتی از کانی‌های سازنده سنگ در برابر خصوصیات مکانیکی است. به‌طوری‌که کانی‌های غالب در نمونه سنگ‌ها بر روی خصوصیات مکانیکی آنها تأثیر زیادی خواهند داشت و کنترل‌کننده خصوصیات مکانیکی سنگ‌ها هستند.
Keywords
