Walka o dusze w Cultura ingeniorum Antonio Possevina SJ

Abstract

Artykuł zapowiada i omawia pierwsze polskie wydanie dzieła Antonio Posse­vina SJ Cultura ingeniorum oparte na uwspółcześnionym tłumaczeniu tekstu autorstwa Krystyny Remerowej wydania pierwszej księgi Bibliotheca selecta, z 1604 r. Akcentuje kontekst historyczny, opisuje kluczowe wątki, sygnalizuje kontrowersje m.in. związane z rozumieniem cenzury zakonnej jako regulatora komunikacji piśmienniczej. Na przełomie XVI i XVII wieku o. A. Possevino był uczestnikiem wydarzeń zmieniających bieg historii, a przede wszystkim obraz ówczesnego społeczeństwa, chciał wpływać na te zmiany m.in. poprzez właściwe według niego i zalecane przez zakon jezuitów, zwłaszcza po Soborze Trydenckim, ukierunkowanie młodzieży, kształcenie jej poprzez odpowiednio dobraną lekturę i zajęcia fizyczne, szlifowanie (paideia) talentów na miarę ich możliwości, zawsze ku chwale Boga. W tym zakresie tekst może być przyczynkiem do interpretacji w perspektywie paradygmatów edukacji medialnej. Artykuł prezentuje dzieło A. Possevina jako pracę obrazującą dylematy epoki wynikające też z nakazów władz kościelnych i zakonnych budzących różne kontrowersje. Jest to tekst dojrzałego duchowo autora, przekonanego o słuszności wybranej drogi, czasem bezwzględnie wspierającego poczynania kontrreformacji.

Keywords

• cenzura; książka; edukacja medialna; reformacja; jezuici