نخستین تجزیه کاریوتیپ جمعیت‌های خرزهره در ایران

Abstract

تعداد کروموزوم‌های سوماتیک و کاریوتیپ‌های پنج جمعیت خرزهره (Nerium oleander L.) در رویشگاه‌های مهم این گیاه در ایران مورد بررسی قرار گرفت. مطالعات کاریولوژیک نشان داد که تمام جمعیت‌های مورد مطالعه دیپلویید (2n = 2x = 22) بودند. مطالعه حاضر، نخستین گزارش از مشخصات کاریوتیپ N. oleander است. بیشترین مقادیر میانگین طول کروموزوم (45/1 میکرومتر) و طول کروموزوم هاپلویید (9/15میکرومتر) در جمعیت چابهار یافت شد. همه کروموزوم‌ها از نوع متاسنتریک بودند و شکل کلی کاریوتیپ‌ها تقارن را برای همه جمعیت‌ها نشان داد. طبق طبقه‌بندی استبین (Stebbin 1971)، جمعیت‌ها در کلاس 1A قرار می‌گیرند که نشان‌دهنده تقارن کروموزوم در میان جمعیت‌ها است. به علاوه، مطالعات کاریومورفولوژی و برآورد شاخص‌های عدم تقارن نشان داد که همه جمعیت‌ها متقارن هستند. در این میان، جمعیت‌های خاش و کوهدشت به ترتیب نامتقارن‌ترین و متقارن‌ترین کاریوتایپ‌ها محسوب می‌شوند. براساس پارامترهای کاریوتیپی، جمعیت‌های در نظر گرفته شده چابهار، فنوج و خاش که در فلورا ایرانیکا به عنوان N. indicum Mill. گزارش شده‌اند، از جمعیت‌های کرج و کوهدشت متمایز بودند.

Keywords

• تعداد کروموزوم
• تیره خرزهره
• رده‌بندی
• شاخص عدم تقارن
• کاریوتیپ