Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Oct 2023)

Bozkır'da Muhalefet: Serbest Cumhuriyet Fırkası Konya Teşkilatı

  • Mehmet Pınar

DOI
https://doi.org/10.53568/yyusbed.1308209
Journal volume & issue
no. Cumhuriyet Özel Sayısı
pp. 115 – 129

Abstract

Read online

Anadolu’nun farklı bölgelerinde teşkilatlanan Serbest Cumhuriyet Fırkası’ndan halkın beklentileri, ekonomik durum, kültürel farklılık, etnik kimlik vb sebeplerden dolayı farklılık gösterdi. Konya’da 1929 Dünya Ekonomik Krizi’nin etkilerine kuraklık eklemlenince Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın tabanı kendiliğinden şekillendi. Bu tabloya karşın muhalefetin teşkilat kadrosunda hukukçuların yoğun bir şekilde yer alması, tabanla paralel bir görüntü arz etmedi. Belediye seçimlerinde iktidar ve muhalefet, ekonomik krizin olumsuz yansımalarını çözmeye yönelik bir söylem geliştirdi. Her bölgede olduğu gibi iktidar, muhalefetin Konya’da teşkilatlanmasıyla ilgili ayrıntılı istihbarat raporları hazırladı. Çerkez, Laz, Arap vb. etnik kimliğe yönelik vurgulamalardan, kurucuların toplumla ilişkilerine ve eğitim-iş durumlarına kadar farklı yönlerden ele alındı. İktidarın farklı bölgelerde muhalefet üyelerini/kurucularını irticai unsurlarla ilişkilendirmesine karşın Konya’da bu durumun çok ön plana çıkarılmaması dikkat çeken bir ayrıntıydı. Buna karşı muhalefetin okullarda dini metinlerin okutulmasının zenginleştirilmesinin gerekli olduğuna yönelik iddialarının iktidar tarafından Ortadoğu coğrafyasındaki İslami hareketlerle ilişkilendirilmeye çalışılması zorlama bir yorum olarak karşımıza çıkmaktadır. İktidarın kontrolündeki Türk Ocaklarına mensup üyelerin muhalefete yöneldiği vilayetlerin başında Konya’nın geldiğini görmekteyiz. Bu çalışmada Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın Konya’da krizin etkilerini çözmeye yönelik ortaya koyduğu siyaset anlayışının iktidar ve halk üzerindeki etkilerini irdelemek amaçlanmaktadır.

Keywords