بررسی سرمایه اجتماعی با استفاده از مدل معادلات ساختاری(SEM) در شهر تهران

Abstract

مقدمه: سرمایه اجتماعی مفهوم جدیدی است که اخیرا وارد حوزه های اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی شده است. می‌توان این طور ادعا کرد که سرمایه اجتماعی نقشی مهم تر از سرمایه فیزیکی و انسانی دارد چرا که در نبود آن سایر سرمایه ها کارایی نخواهند داشت. سرمایه اجتماعی شامل شبکه ارتباطات بین افراد، هنجارهای اجتماعی مثل همکاری متقابل و اعتماد در شبکه­ های اجتماعی می‌باشد. در این پژوهش با استفاده از مدل معادلات ساختاری به بررسی متغیرهایی مرتبط با مولفه های سرمایه اجتماعی در ساکنان شهر تهران پرداخته شده است.مواد و روش: داده های این مطالعه از پیمایش وسیع سنجش عدالت در شهر تهران می باشدکه جامعه هدف آن کلیه شهروندان تهرانی 15 ساله و بالاتر و مشتمل بر یک فرد انتخابی از 22500 خانوار از 22 منطقه شهر تهران بوده است. نمونه‌گیری در این مطالعه به صورت چند مرحله ای خوشه ای تصادفی بوده است. مدل‌یابی معادلات ساختاری به عنوان یک روش و تکنیک تحلیل چند متغیری بسیار کلی و نیرومند از خانواده رگرسیون چند متغیری مطرح بوده و تجزیه و تحلیل داده های این مطالعه با این روش و با استفاده از نرم افزار لیزرل(Lisrel) انجام شده است.یافته‌ها: در بررسی سرمایه اجتماعی واحدهای مورد مطالعه، سه مولفه عمده و مهم‌ترین متغیرهای مرتبط با آنها شامل اعتماد فردی (بارعاملی=71/0) متغیرهای وضعیت اشتغال، وضعیت زناشویی، بعد جسمی (کیفیت زندگی) و سن، همبستگی و حمایت اجتماعی (بارعاملی=6/0) متغیرهای سطح تحصیلات، وضعیت زناشویی، وضعیت اشتغال و اعتماد اجتماعی و روابط انجمنی (بارعاملی= 58/0) شامل متغیرهای اندازه خانوار، بعد جسمی، سن و مالکیت منزل می‌باشد.بحث و نتیجه­گیری: برنامه‌ریزی در جهت افزایش کمی و کیفی سطح تحصیلات جامعه و ایجاد فرصتهای شغلی بیشتر و نیز توجه به مولفه‌های ازدواج به خصوص در نسل جوان می‌تواند باعث افزایش چشمگیر سرمایه اجتماعی در شهر تهران گردد. برنامه‌ریزی در جهت مناسب‌سازی بعد خانوار نیز می‌تواند در افزایش سرمایه اجتماعی موثر واقع شود.

Keywords

• سرمایه اجتماعی
• مدل معادلات ساختاری
• اعتماد فردی
• همبستگی و حمایت اجتماعی