بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسش‌نامه اعتیاد به رسانه جمعی

Abstract

زمینه و هدف: اعتیاد به رسانه‌های جمعی، یکی از آسیب‌های جدی در قرن اخیر است که ابزارهای متعددی برای سنجش آن طراحی و روان‌سنجی شده‌اند. با توجه به نقاط قوت و ضعف هرکدام از ابزارها، ابزاری موردنیاز است که با فرهنگ ایران هم‌خوانی داشته باشد تا در پژوهش‌های ایرانی به‌کار گرفته شود. از این رو در مطالعه حاضر، پرسش‌نامه ساهین، ترجمه و روان‌سنجی گردید.مواد و روش­ها: مطالعه حاضر روی دانش‌آموزان 12-18 سال مشغول به تحصیل در مدارس شهرستان سپیدان استان فارس سال 1399 انجام شد. روایایی و پایایی پرسش‌نامه مذکور پس از ترجمه و بازترجمه با روایی صوری و محتوایی کیفی و کمی، تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی، آلفای کرونباخ، امگای مک‌دونالد و آزمون- بازآزمون مورد روان‌سنجی قرار گرفت.یافته­ها: در مرحله ترجمه و روایی صوری کیفی، تغییراتی در گویه‌ها اعمال شدند. ضرایب اهمیت همه گویه‌ها بالاتر از 1/5 بودند اما در روایی محتوایی، ضرایب CVI برخی گویه‌ها پایین بود که پس از اعمال تغییرات، ضرایب آنها به بالاتر از 0/7 تغییر یافت. در ارزیابی CVR گویه 4 عدد بحرانی کمتر از نمودار لاوشه را احراز کرد و از پرسش‌نامه حذف گردید و تعداد 28 گویه وارد تحلیل عاملی شدند. تحلیل عاملی اکتشافی، گویه‌ها را در چهار عامل قرار داد و تحلیل عاملی تأییدی، مؤید برازش مدل 4 عاملی بود. نتیجه‌گیری: پرسش‌نامه اعتیاد به رسانه جمعی ساهین در جامعه دانش‌آموزان ایرانی از روایی و پایایی مناسبی برخوردار بود و به‌نظر می‌رسد برای ارزیابی اعتیاد به رسانه جمعی در جامعه نوجوانان ابزار مناسبی باشد.

Keywords

• اعتیاد به رسانه های جمعی
• نوجوانان
• روایی
• پایایی