مطالعات قرآن و حدیث (Aug 2010)

بررسی تحلیلی مصادیق نوآوری‌های تربیتی و آموزشی در قرآن کریم ‏

  • محمد حسین مردانی,
  • علیرضا یوزباشی,
  • محمد نوروزی

DOI
https://doi.org/10.30497/quran.2010.1357
Journal volume & issue
Vol. 3, no. 2
pp. 99 – 124

Abstract

Read online

در این مقاله تلاش شده است سه محور از مصادیق نوآوری‌های تربیتی و آموزشی در قرآن کریم و مصادیق عینی آن‌ها، با نگاهی تحلیلی مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش به منظور گردآوری داده‌های لازم، کلیه اسناد و مدارک موجود و مرتبط با موضوع حاضر با استفاده از فرم گردآوری داده‌ها جمع آوری و با شیوه کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. عمده‌ترین یافته‌ها بیانگر آن است که: از جمله مقایسه‌های نوآورانه قرآن می‌توان به مقایسه مظاهر «حق» و «باطل» در داستان‌های نوآورانه قرآن و مقایسه حالات افراد با یکدیگر در شرایط گوناگون اشاره کرد که از نظر تربیتی می‌توان علل کارآمدی و ناکارآمدی، موفقیت و شکست آن‌ها را به خوبی مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. همچنین از جمله تمثیل‌های نوآورانه قرآن می‌توان به داستان همسر نوح و لوط به عنوان مثالی برای کافران و داستان همسر فرعون و مریم به عنوان مثالی برای افراد با ایمان اشاره کرد. قرآن کریم با تمثیل‌های نوآورانه در خصوص تاریخ گذشتگان و داستان‌های اقوام و انسان‌های پیشین، نکاتی را متذکر می‌گردد که از نظر تربیتی بهترین منبع برای آموزش و تربیت افراد است. از جمله روش‌های نوآورانه قرآن برای جلب توجه نیز؛ حرکات معما گونه مرّبی، استفاده از تعابیر جالب توجه، ایجاد تغییر در سبک بیان و ذکر خلاصه و نتیجه داستان قبل از طرح آن می‌باشد که تحلیل آن‌ها، هدایتگر انسان‌ها در ابعاد گوناگون، خصوصاً تربیتی و آموزشی است.

Keywords