مدیریت دولتی (Sep 2023)
ارائه مدلی از پیشایندها و پسایندهای توسعه منابع انسانی ملی با رویکرد فرامطالعه
Abstract
هدف: یکی از رویکردها به مفهوم توسعه منابع انسانی، توسعه منابع انسانی ملی است. توسعه منابع انسانی ملی، به‌معنای بهبود دانش و مهارت‌های لازم برای رشد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و فراهم‌ساختن زمینههای مشارکت برای ایجاد جامعه‌ای بهتر برای مردم است. پژوهش‌های انجام‌شده در حوزه توسعه منابع انسانی ملی، به عوامل مؤثر، ظرفیت‌ها و محدودیت‌ها، خطمشیها و اقدام‌ها، مبحث‌ها و مسئله‌ها و نتیجه‌ها و پیامدهای توسعه منابع انسانی ملی پرداخته‌اند. پژوهش حاضر درصدد آن است که مدل یکپارچه و منسجمی از این پیشایندها و پسایندها ارائه دهد.روش: این پژوهش با رویکرد کیفی و بر اساس اصول فرامطالعه اجرا شده است. فرامطالعه رویکردی است نظام‌مند که با استفاده از تفسیر، به‌جای تقلیل داده‌ها، برای جمع‌آوری و تجزیه‌وتحلیل یافته‌های پژوهش‌های کیفی به‌کار میرود. مرور و انتخاب پژوهش‌های اولیه برای این فرامطالعه، بر اساس روش مرور ادبیات ساختاری بوده است. در این پژوهش چهار مرحله فرامطالعه انجام شده که عبارت است از: تحلیل فراروش، تحلیل فرانظریه، تحلیل فراداده و تحلیل فراترکیبی. پس از استخراج داده‌ها، روی آن‌ها تحلیل فراروش انجام شده است. به‌منظور بررسی و ارزیابی طرح پژوهش و روش‌های مورداستفاده در مطالعات میدانی پژوهش، برای تجزیه‌وتحلیل تأثیر این انتخاب‌ها، تجزیه‌وتحلیل فراروش روی یافته‌ها و نتایج یک مطالعه خاص انجام شده است. از رویکرد تلفیقی به‌منظور ایجاد نظریه جدید برای توسعه منابع انسانی ملی استفاده شده است. تجزیه‌وتحلیل فراداده با تحلیل مضمون شش‌مرحله‌ای کلارک و برون انجام شده و در فراترکیب، تفاسیر حاصل از تجزیه‌وتحلیل فراروش، فراداده و فرانظریه به‌هم پیوند داده شده است.یافته‌ها: عوامل مؤثر بر توسعه منابع انسانی ملی در دو دسته عوامل فراملی و عوامل ملی دسته‌بندی شدند. عوامل فراملی در دو دسته نهادی و اقتصادی و عوامل ملی در دسته‌های فرهنگی ـ اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، مدیریتی و قانونی قرار گرفتند. سه دسته ظرفیت مالی و صنعتی و آموزشی، شناسایی شد. مهاجرت نخبگان، تطابق عرضه و تقاضای نیروی کار، سلامت مادر و کودک، رشد شناختی کودک، مهارت‌های زندگی، استانداردسازی آموزش، دسترسی همگانی به آموزش، به‌روز بودن آموزش فنی و حرفه‌ای، هم‌راستایی با تحولات صنعتی، استاندارد ملی مشاغل، راهنمای مسیر شغلی، قابلیت اشتغال، یادگیری مادام‌العمر، یادگیری فناوری‌های جدید، بهداشت، سلامت و نگهداری بازنشستگان، به‌عنوان موضوعاتی شناخته شدند که در توسعه منابع انسانی ملی دخالت دارند. در نهایت، نتایج توسعه منابع انسانی ملی به سه دسته خروجی‌ها، پیامدها و اثرها تقسیم‌بندی شد.نتیجه‌گیری: خروجی این پژوهش، ارائه مدلی در حوزه توسعه منابع انسانی ملی است. مطابق این مدل، عوامل فراملی و ملی بر ظرفیتهای توسعه منابع انسانی ملی کشورها تأثیر میگذارند. برای توسعه منابع انسانی ملی، سه ظرفیت مالی و صنعتی و آموزشی لازم است و مداخلات انجام‌شده در توسعه منابع انسانی ملی، به این ظرفیت‌ها وابسته است. در سطح ملی توسعه منابع انسانی، مداخلاتی مانند خطرپذیری، قانونگذاری، برنامهریزی و اقدام در دورههای مختلف زندگی شهروندان صورت میگیرد. مدیریت جمعیت، پیشنیاز پرداختن به سایر دورههای قابل مداخله است. با توجه به دوره زندگی، برای هر مرحله موضوعات قابل مداخله شناسایی شده است. نتایج توسعه منابع انسانی ملی در سه دسته خروجی‌ها، پیامدها و اثرها دسته‌بندی شده است.
Keywords
