Iranian Journal of Information Processing & Management (Dec 2022)
سنجش میزان ربط تصاویر بازیابی شده در موتورهای کاوش مبتنی بر ویژگی‌های نگارشی زبان فارسی
Abstract
این پژوهش با هدف بررسی تصاویر بازیابی شده از موتورهای کاوش برگزیده طبق ویژگی‌های نوشتاری و معنایی زبان فارسی و تعیین میزان ربط آن‌ها با استفاده از فرمول‌های جامعیت و دقت و نیز شناسایی کارآمدترین موتورکاوش در بازیابی تصاویر به زبان فارسی و به روش پیمایشی - تحلیلی و با استفاده از شیوه مشاهده مستقیم انجام گرفت. پس از مرور پژوهش‌های مرتبط، کلیدواژه‌های کاوش در قالب یک سیاهه بر اساس ویژگی‌های نوشتاری و معنایی زبان فارسی شکل گرفت. هر یک از این کلیدواژه‌ها در موتورهای کاوش مورد مطالعه شامل دو موتورکاوش معمولی گوگل و بینگ و موتور کاوش معنایی داک داک گو که در زمرهء موتورهای کاوش پراستفاده هستند و قابلیت جستجوی تصاویر به زبان فارسی را نیز فراهم نموده‌اند، جستجو و تعداد نتایج بازیابی شده مرتبط و غیر مرتبط ثبت گردید. سپس جامعیت و دقت نتایج جستجو در هر موتور کاوش محاسبه و به بررسی میزان ربط تصاویر بر اساس این ویژگی‌ها در هر یک از موتورهای کاوش مورد مطالعه پرداخته شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از انواع فنون آماری توصیفی به همراه آزمون کلموگروف-اسمیرنوف، شاپیرو-ویلک، کروسکال-والیس و فریدمن استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد موتورهای کاوش مورد مطالعه نسبت به ویژگی‌های نوشتاری و معنایی زبان فارسی توجه کافی ندارند و بسیاری از این ویژگی‌ها را در هنگام جستجو و بازیابی تصاویر نادیده می‌گیرند. در پژوهش حاضر، موتور کاوش گوگل از جامعیت و دقت بالاتری نسبت به دو موتور کاوش دیگر برخوردار بود و علیرغم ادعای موتورهای کاوش معنایی مبنی بر فراهم‌آوری اطلاعات با کیفیت‌تر و مرتبط‌تر نسبت به دیگر موتورهای جستجو، موتور کاوش داک‌داک‌گو عملکرد مطلوبی در زمینه بازیابی تصاویرمرتبط با بخش نوشتاری و معنایی زبان فارسی از خود نشان نداد. همچنین بین میزان جامعیت و دقت سه موتور کاوش مورد پژوهش اختلاف معناداری وجود دارد.
Keywords
