Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (Jun 2019)
Ai Khanoum-Ay Hanım
Abstract
Afganistan’nın kuzeydoğusunda yer alan Ai Khanoum kentinin erken tarihi hakkındaki bilgiler oldukça sınırlıdır. Büyük İskender’in Pers İmparatorluğu hâkimiyetine son vermesiyle doğunun kapıları Greklere açıldı. Bu seferler sonrasında doğunun zenginliklerine sahip olmak isteyen Grekler, Orta Asya’ya göç etmeye başladı. Grek yayılım alanı içerisinde Ai Khanoum, Hellenistik Dönem’de önemli bir yerleşim merkezi haline geldi. İskender’in ani ölümden sonra Orta Asya’ya hâkim olan Seleukos Krallığı döneminde ise Ai Khanoum’da Grek kültüründe ve stilinde yoğun imar faaliyetleri gerçekleştirildi. Seleukos Krallığı’nın, Orta Asya’da hâkimiyetinin sarsılmasıyla Greco-Bactrian Krallığı kuruldu. Greco-Bactrian Krallığı döneminde ise Ai Khanoum kraliyet merkezi haline geldi. Yakın zamana kadar Greklerin doğudaki etkileri birkaç edebi ve nümizmatik kaynakla açıklanıyordu; fakat son otuz yılda Orta Asya’da yapılan arkeolojik araştırmalar sonucunda önemli bilgilere ulaşıldı. Bu çalışmada Ai Khanoum kentinin; tarihi, kent planı ve mimari yapıları incelenmiştir.
Keywords
