پژوهش در نشخوارکنندگان (Aug 2021)
فرآوری پودر پر با استفاده از گاز ازن و ارزیابی ارزش تغذیه‌ای آن به صورت آزمایشگاهی و تکنیک کیسه-های نایلونی
Abstract
سابقه و هدف: استفاده از پسماندهای زیستی در تغذیه دام علاوه بر کاهش قیمت تمام شده‌ی خوراک، سبب کاهش آلودگی‌های زیست محیطی حاصل از دفع این پسماندها می‌شود. پر حدود 10 درصد وزن پرنده را تشکیل می‌دهد. 90 درصد وزن پر دارای کراتین است که سرشار از اسید آمینه‌های سرین سیستئین، گلایسین، آلانین و ترئونین است. محکم بودن پروتئین فیبری به دلیل بالابودن پیوندهای هیدروژنی، دی‌سولفیدی و خاصیت آبدوستی پایین است که سبب نامحلول شدن کراتین و پایداری آن در برابر تجزیه به وسیله‌ی آنزیم‌هایی مانند تریپسین و پپسین می‌شود. اگرچه صنعت طیور در کشور روز به روز در حال گسترش می‌باشد ولی هیچگونه‌ای برنامه‌ای برای فرآوری و به چرخه‌ی تولید برگرداندن این محصول با ارزش وجود ندارد. بنابراین هدف از انجام این طرح فرآوری پودر پر با استفاده از گاز ازن در تغذیه‌ی نشخوارکنندگان و ارزیابی آن به صورت آزمایشگاهی و تکنیک کیسه‌های نایلونی می‌باشد. مواد و روش‌ها: جهت فرآوری پودر پر با گاز ازن، یک رآکتور با توان تحمل دو بار فشار برای این هدف، طراحی و ساخته شد. رآکتور فرآوری کننده از یک مخزن دوجداره‌ی فولادی با رویه‌ی استیل با گنجایش یک کیلوگرم بود. یک ژنراتور تولید کننده‌ی گاز ازون با توان تولید ده گرم ازن در ساعت به آن متصل شد و از یک کپسول اکسیژن جهت تامین اکسیژن مورد نیاز دستگاه و همچنین افزایش فشار در داخل رآکتور استفاده شد. تیمارهای آزمایش شامل: شاهد (بدون فرآوری)، پودر پر فرآوری شده با ازن در زمان 30 دقیقه، پودر پر فرآوری شده با ازن در زمان 60 دقیقه، پودر پر فرآوری شده با ازن در زمان 90 دقیقه و پودر پر فرآوری شده با ازن در زمان 180 دقیقه بودند. به‌منظور تعیین ضرایب تجزیه‌پذیری ماده خشک، قبل و پس از فرآوری از سه رأس گاو نر بالغ اخته فیستوله‌گذاری شده نژاد هلشتاین استفاده شد. به‌منظور تعیین اثر فرآوری بر میزان گاز تولیدی در شرایط آزمایشگاهی از تعیین فشار گاز تولیدی در سه دور مجزا و سه تکرار به ازای هر نمونه در هر دور، استفاده شد. یافته‌ها: ماده خشک پودر پر تحت تاثیر گاز ازون کاهش معنی‌داری در تیمارهای 60، 90 و 180 دقیقه نشان داد (05/0>P) مقدار چربی خام تحت تاثیر فرآوری با گاز ازن افزایش معنی‌داری را در تیمارهای 60، 90 و 180 دقیقه نشان داد (05/0>P). مقدار پروتئین خام نیز در تیمار 180 دقیقه افزایش معنی‌داری نسبت به شاهد نشان داد (05/0>P) ولی در سایر تیمارها تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. مقدار خاکستر تحت تاثیر فرآوری با گاز ازن قرار نگرفت. فرآوری با گاز ازن مقدار تولید گاز را افزایش داد (05/0>P). تولید گاز بخش قابل نامحلول افزایش معنی‌داری را در همه‌ی زمان‌های فرآوری نسبت به شاهد نشان داد (05/0>P). ثابت نرخ تجزیه کاهش معنی‌داری را در تیمار 180 دقیقه نشان داد (05/0>P). در حجم تولید متان و قابلیت هضم ماده خشک همه‌ی تیمارها افزایش معنی‌داری مشاهده شد(05/0>P). مقدارpH از لحاظ آماری معنی‌دار نشد. جمعیت پروتوزایی در تیمارهای 90 و 180 دقیقه افزیش معنی‌داری را نسبت به شاهد نشان داد(05/0>P). تجزیه‌پذیری ماده خشک افزایش معنی‌داری در همه‌ی تیمارها نشان داد (05/0>P). بخش نامحلول با افزایش مدت زمان فراوی افزایش معنی‌داری نشان داده است(05/0>P). تجزیه‌پذیری موثر در همه‌ی ثابت‌های نرخ عبور با افزایش زمان فرآوی افزایش معنی‌داری نشان داده است(05/0>P) نتیجه‌گیری: طبق نتایج حاصل از این آزمایش می‌توان نتیجه گرفت که فرآوری پودر پر با استفاده از گاز ازن سبب آزاد شدن پپتیدها و اسیدهای آمینه شده و به تبع آن سبب افزایش تجزیه‌پذیری و ارزش تغذیه‌ای آن می‌شود. هر چند نیازمند مطالعات بیشتر در زمینه‌ی افزایش مدت زمان فرآوری، استفاده از اکسیژن هوا و ... در جهت افزایش هرچه بیشتر تجزیه‌پذیری این پسماند زیستی با ارزش می-باشد.
Keywords
