Sociale Constructie: ethiek en verbeelding

Abstract

De ‘fly on the wall’ positie wordt gezien als een onderzoeksmethode om zonder vooroordelen in een sociale context waardevolle data te verzamelen. Wanneer echter deze ‘traditionele’ focus op het streven naar objectiviteit en neutraliteit in praktijkonderzoek als onethisch wordt ervaren, blijkt Sociale Constructie een alternatief te zijn. Deze sociaalwetenschappelijke visie wordt geconstrueerd door uit te gaan van relationele processen en brengt—zoals we zullen zien—zowel het gezamenlijk mobiliseren van verbeeldingskracht als ook het stellen van ethische vragen naar de voorgrond. Verbeeldingskracht is van vitaal belang voor elke innovatie. Het stellen van ethische vragen is essentieel om ook tot menswaardige nieuwe oplossingen te komen. Kant formuleerde de ethische noodzaak van menswaardigheid in zijn categorische imperatief (Kant, 1785). Een mogelijke praktische uitwerking daarvan wordt hier voorgesteld. Ook is dit artikel te zien als een verdere uitbreiding en praktische handleiding voor ‘reflection in action’ (Schön, 1984). Door een inclusieve en toekomstgerichte focus kan het denken, werken en onderzoeken vanuit Sociale Constructie actief bijdragen aan het tot stand komen van ethisch verantwoorde innovaties.

Keywords

• fly on the wall, ethiek, ethische vragen, verbeelding, sociale constructie, innovatie, relationele processen, toekomst-vormend, (zelf)reflexiviteit, macht