Cihannüma: Tarih ve Coğrafya Araştırmaları Dergisi (Jul 2017)
Ruscuk'dan Besarabya'ya: Manuk Bey ve Bir Osmanlı-Rus Aracısı'nın 19. Yüzyıl Başındaki Kariyeri
Abstract
Ruscuk ayanı Alemdar Mustafa Paşa’nın sarraf ve yardımcısı olan Ermeni Manuk Mirzayan’nın (ö. 1817), hayatı ve siyasi kariyeri 19. yüzyılın ilk yarısında Osmanlı-Rus bir arabulucunun stratejilerini anlamak açısından çok iyi bir örnek sunar. Aynı dönemin Osmanlı Balkanlarının karmaşık iç ve dış denge ve problemlerinin bir ürünü olan Manuk Bey, iki imparatorluk arasındaki çekişmelerde kurnaz bir şekilde ayakta kalmayı becermekle kalmamış, bir aracı olarak bu çekişmelerden faydalanmayı da bilmiştir. Ruscuk’tan Besarabya’ya kadar uzanan hayat hikayesini takip eden bu çalışmada spekülasyon ve öngörüleriyle hareket edebileceği ve iki imparatorluğun çatışan çıkarlarına hizmet eden aracı ve ajanların avantajlı olduğu bu karmaşık ortamda Manuk Bey’in statüsünü yükseltme ve ayakta kalma stratejileri incelenecektir.
Keywords