بررسی اثرات تنش شوری و کاربرد کود ورمی کمپوست بر صفات مورفوفیزیولوژیکی گیاه افوربیا Euphorbia tirucalli L.

Abstract

سابقه و هدف: ورمی‌کمپوست علاوه بر افزایش جذب آب، در اصلاح خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک تأثیر بسزایی دارد. هدف از تحقیق حاضر بررسی اثرات تنش شوری و کود ورمی کمپوست بر گیاه افوربیا تیروکالی در شرایط کشت گلدانی بود. مواد و روش‌ها: گیاهان تحت سه تیمار شوری 4، 8 و 12 دسی زیمنس برمتر به تنهایی و نیز همراه با کاربرد ورمی کمپوست در سطوح 10 ،20 و 30 درصد خاک به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی مورد آزمایش قرار گرفتند. خصوصیات رشدی شامل ارتفاع گیاه، وزن خشک و تر (کل گیاه، ریشه و اندام هوایی) و محتوای رنگیزه های فتوسنتزی و غیرفتوسنتزی، قندهای محلول و پرولین در گیاه اندازه گیری شدند.یافته‏ها: مطابق با نتایج بدست آمده افزایش سطوح شوری تأثیر منفی بر خصوصیات رشدی داشت در حالیکه کاربرد توأم کود ورمی کمپوست در تمام سطوح شوری طول و وزن خشک اندام هوایی را افزایش داد. در مورد وزن خشک ریشه نیز روند صعودی در بالاترین سطح شوری (12 دسی زیمنس برمتر) در تمام سطوح کاربرد ورمی کمپوست مشاهده شد. طبق نتایج این تحقیق اعمال تنش شوری سبب کاهش رنگیزه کلروفیل شد اما کاربرد کود ورمی کمپوست در بالاترین سطح (30 درصد) موجب کاهش اثرات منفی شوری بر آنها گشته و میزان آنها را علی رغم غلظت بالای شوری افزایش داد. در مورد رنگیزه های کاروتنوئیدی نیز شوری شدید (12 دسی زیمنس برمتر) مقدار آنها را کاهش داد اما کاربرد ورمی کمپوست در این سطح از تنش سبب افزایش آن گشت. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد در شوری متوسط و شدید (8 و 12 دسی زیمنس بر متر) با افزایش سطح ورمی کمپوست، کاهش میزان رنگیزه آنتوسیانین در اندام هوایی گیاه مشاهده شد. میزان پرولین و قندهای محلول اندام هوایی و ریشه نیز تحت تأثیر سطوح مختلف شوری روند صعودی را طی نمودند. در مورد قندهای محلول کاربرد ورمی کمپوست در سطوح پایین شوری موجب افزایش و در سطح بالاتر شوری، اعمال تیمار 30 درصد ورمی کمپوست موجب کاهش این ترکیبات شد. در مورد پرولین نیز کاربرد ورمی کمپوست در مقادیر بالا کاهش این ترکیب در سطوح بالاتر نمک را بدنبال داشت.نتیجه گیری: به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد کاربرد ورمی کمپوست به خصوص در سطوح بالاتر توانست از اثرات منفی مقادبر بالای نمک بر گیاه افوربیا کالی بکاهد و موجب بهبود پاسخ های مورفوفیزیولوژیکی گیاه به تنش شوری گردد.نتیجه گیری: به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد کاربرد ورمی کمپوست به خصوص در سطوح بالاتر توانست از اثرات منفی مقادبر بالای نمک بر گیاه افوربیا کالی بکاهد و موجب بهبود پاسخ های مورفوفیزیولوژیکی گیاه به تنش شوری گردد.

Keywords

• افوربیا تیروکالی
• تنش شوری
• صفات مورفوفیزیولوژیکی
• ورمی کمپوست