Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Aug 2006)
IDA VON HAHN-HAHN’IN “ORIENTALISCHE BRIEFE” VE LADY MARY MONTAGU’NUN “BRIEFE AUS DEM ORIENT” ADLI ESERLERİNDE DOĞU İLE İLK KARŞILAŞMADA YABANCILIK
Abstract
Bu çalışmada, 19. yüzyıl Alman yazarıIda von Hahn-Hahn’ın “Orientalische Briefe” ve 18. yüzyıl İngiliz yazarıLady Mary Montagu’nun“Briefe aus dem Orient” adlıeserlerinde Doğu ülkeleri diye tabir edilen ülkelere -özellikle Türkiye’ye- yaptıklarıgeziler esnasında arkadaşve akrabalarına yazdıklarımektuplar ele alınarak, her iki yazarın da “Doğu” ile karşılaşmalarıve bu karşılaşmayınasıl dile getirdikleri; Doğu ile karşılaşmada yabancılık unsurlarının hangi kültürel, sosyal, politik veya ekonomik yapılar tarafından belirlendiği karşılaştırmalıve Cultural Studies yöntemleriyle incelenmiştir. Mektuplar günce niteliğinde olup, yabancıolarak algılanan kültürde yazarların yaşadıklarıyabancılığıdilsel, kültürel, dinsel, sosyal, politik ve psikolojik bakımdan anlama güçlüklerini de dile getirmektedir. “Doğu” tüm anlaşılamayan ve anlaşılan kültürel örüntüleriyle “Batı”ya mektuplar yoluyla aktarılmakta, hayranlık duyulan özellikleri ve Batıkültüründe bulunmayan yapıları, ritüelleri, performanslarıve inançlarıile ilginç, olağanüstü ve olağan dışıhale getirilmektedir. Bu arada bir etnolog ya da etnograf gibi yazan bu iki yazarın Doğu’yu değerlendirmedeki bakışaçılarıve anlatım tutumlarıise Avrupa merkezli bir özellik göstermektedir.
