e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi (Dec 2022)
Psikolojik İhtiyaçlar Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması
Abstract
Bu araştırma genç yetişkin bireylerin psikolojik ihtiyaçlarını belirlemek amacıyla geliştirilmiş olan“Psikolojik ihtiyaçlar Ölçeğinin” geçerlik ve güvenirliğini test etmek amacıyla yapılmıştır. Ölçeğingeliştirilmesi sırasıyla; madde havuzu oluşturulabilmesi için ön veri toplama, nitel verilerin analiziyapılarak ölçeğin; maddelerini hazırlama, kapsam geçerliği için uzman görüşü alma, denemeuygulaması, verilerin analizinde Açımlayıcı Faktör Analizi ve Doğrulayıcı Faktör Analizi ile aracıngüvenirlik - geçerlik çalışmasının yapılması, şeklinde bir yol izlenmiştir. Araştırmanın örneklemini2019-2020 yılı içinde Kafkas üniversitesinin farklı fakültelerinde öğrenim görmekte olan 18-27 yaşarası toplam 1075 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Ölçeğin Taslak maddeleri, Murray’inkuramında yer verdiği 25 psikolojik ihtiyacı ve toplam 356 maddeyi kapsayacak biçimdeoluşturulmuştur. Analiz sonuçlarına göre güvenilir bulunmayan maddeler çıkarılmış ve son olarak 50maddelik ve 4 boyutlu bir ölçek yapısı ortaya çıkmıştır. Bu boyutlar sırasıyla 1. faydalı olma/şefkatgösterme (olumlu sosyal davranış) 20 maddeden (Açıklanan varyans %22.47), 2. cinsellik 9 maddeden(Açıklanan varyans %13.59), 3. üstünlük/başatlık/gösteriş yapma 12 maddeden (Açıklanan varyans%13.68), 4. kendini açma 9 maddeden (Açıklanan varyans %9.21) maddeden oluşmaktadır. Ölçek%58.96 luk bir varyans açıklamıştır. Bu değerler ölçeğin açıkladığı varyans yükünün yeterli olduğunugöstermektedir. Ölçeğin güvenirliği için madde analizine bağlı olarak hesaplanan Cronbach Alpha içtutarlılık katsayıları .909 olarak bulunmuştur. Sonuç olarak, üniversite öğrencileri örneklemindegeliştirilen Psikolojik İhtiyaçlar Ölçeğinin yetişkinlerin psikolojik ihtiyaçlarını ölçmede geçerli vegüvenilir bir araç olduğu ortaya konmuştur.
Keywords
