Journal of Agricultural Science and Sustainable Production (Oct 2021)

تأثیر باکتری‌های محرک رشد گیاه(PGPB) و قارچ‌های میکوریز بر برخی ویژگی‌های جوانه‌زنی بذر و بنیه گیاهچه سه دورگ ذرت

  • آیدین حمیدی,
  • احمد اصغرزاده,
  • علی خلوتی,
  • سپیده اکبری والا,
  • رجب چوگان

DOI
https://doi.org/10.22034/saps.2021.13700
Journal volume & issue
Vol. 31, no. 3
pp. 149 – 167

Abstract

Read online

چکیدهاهداف: به­منظور بررسی تأثیر کاربرد باکتری­های محرک رشد گیاه و قارچ­های میکوریز به­صورت تلقیح توأم بذر بر قابلیت جوانه­زنی و بنیه بذر و گیاهچه سه دورگ­ساده دیررس پژوهشی آزمایشگاهی به اجرا در آمد. مواد و روش­ها: آزمایش به­صورت دوفاکتوره با 18 تیمار (3 دورگ ساده × 6 تلقیح بذر) بر پایه طرح آزمایشی بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. باکتری­های محرک رشد گیاه مورد بررسی ازوتوباکتر کروکوکوم، آزوسپیریلیوم لیپوفروم، آزوسپیریلیوم برازیلنسوپسودوموناس فلورسنس و قارچ­های میکوریز آرباسکولار بررسی شده فانلیفورمیس موسه و سیمیگلوموس هوئی بودند. همچنین دورگ­های ساده دیررس ذرت بررسی شدهSC700، SC704 و یک دورگ دیررس امیدبخش جدید B73×K18بودند. اثر تلقیح توأم بذرها با باکتری­های محرک رشد گیاه و قارچ­های میکوریز بررسی شده بر قابلیت جوانه­زنی و بنیه بذر و گیاهچه دورگ­های ساده دیررس ذرت مطالعه شده با اندازه­گیری قابلیت جوانه­زنی، متوسط زمان جوانه­زنی، متوسط جوانه­زنی روزانه، ضریب سرعت جوانه­زنی، سرعت جوانه­زنی روزانه، طول گیاهچه، طول ساقه­اولیه، طول ریشه­ اولیه، وزن خشک گیاهچه، وزن خشک ساقه­اولیه، وزن خشک ریشه­اولیه و شاخص وزنی بنیه گیاهچه ارزیابی شد. یافته­ها: نتایج بدست آمده مشخص ساخت که به­جز متوسط جوانه­زنی روزانه و ضریب سرعت جوانه­زنی سایر ویژگی­های مورد بررسی تحت تأثیر اثرمتقابل دورگ­ها و تلقیح توأم باکتری­های محرک رشد گیاه و قارچ­­های میکوریز قرار گرفتند. همچنین مشخص گردید که کاربرد مایه تلقیح تلفیق سه جنس باکتری و قارچ فانلیفورمیس موسه سبب بیشترین افزایش در قابلیت جوانه­زنی بذر و ویژگی­های مرتبط با بنیه گیاهچه هر سه دورگ شده و تلقیح توأم به­ترتیب مایه تلقیح دارای دوباکتری ازوتوباکتر کروکوکوم و سودوموناس فلورسنس و باکتری ازوتوباکتر کروکوکوم و قارچ فانلیفورمیس موسه از تأثیر بیشتری برخوردار بودند. همچنین ویژگی­های مورد بررسی بذر دورگSC704 بیش از دورگ­های دیگرتحت تأثیر مثبت باکتری­ها و قارچ­های میکوریز مورد مطالعه قرار گرفته و از این لحاظ دورگ­های B73×K18و SC700 در مرتبه­های بعدی قرار داشتند. بررسی رابطه همبستگی بین ویژگی­های بررسی شده نیز وجود همبستگی بالای بین آنها را نشان داد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج این پژوهش کاربرد باکتری­های محرک رشد گیاه و قارچ­های میکوریز بررسی شده تأثیر قابل ملاحظه­ای در ارتقای کیفیت بذر و بهبود بنیه گیاهچه دورگ­های ساده دیررس ذرت مورد مطالعه داشتند. بنابراین، کاربرد آنها به صورت کودهای زیستس تجاری ازطریق پوشش دهی بذرها برای توسعه کشت ذرت امکانپذیر می­باشد.

Keywords