بررسی اثر غلظت‌های مختلف اسید سالیسیلیک بر خصوصیات جوانه‌زنی دو ژنوتیپ گیاه کینوا (. Chenopodium quinoa willd) تحت تنش شوری در شرایط آزمایشگاهی

Abstract

به دلیل توسعه زمین‌های شور و کاهش زمین‌های کشاورزی مطلوب برای کشت، شناسایی گیاهان دارویی مقاوم به شوری و یا عواملی که بتواند اثر شوری را کاهش دهند دارای اهمیت بالایی می‌باشند. جهت بهبود استقرار گیاهچه و افزایش کارایی گیاهان در مزارع از پرایمینگ بذر استفاده می‌شود. اسید سالیسیلیک نقش مهمی در پاسخ به تنش‌های زنده و غیر زنده ایفا می‌کند. به منظور بررسی اثر پیش تیمار اسید سالیسیلیک بر شاخص‌های جوانه‌زنی گیاه کینوا تحت تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد در سال 1398 انجام گرفت. فاکتورهای آزمایشی شامل اسید سالیسیلیک در چهار سطح (0، 0.5، 1 و 1.5 میلی مولار) و تنش شوری. ناشی از کلرید سدیم درچهار سطح (0، 5، 10، 15 دسی زیمنس بر متر) و ارقام گیاه کینوا رقم Giza1 و Titicaca بودند. نتایج نشان داد که افزایش تنش شوری، کاهش محتوای رنگیزه‌های فتوسنتزی و خصوصیات جوانه‌زنی بذر را در پی داشت. در شرایط تنش شوری با افزایش تنش روند درصد جوانه‌زنی کاهشی شده به طوری که کمترین درصد جوانه‌زنی در تنش شوری 15 دسی‌زیمنس بر متر مشاهده شد. کاربرد اسید سالیسیلیک در شرایط تنش شوری روندی مثبت در وضعیت درصد جوانه‌زنی داشت به طوری که در سطوح مختلف شوری کاربرد 1 میلی‌مولار اسید سالسیلیک بیشترین تاثیر را در درصد جوانه‌زنی نشان داد. و در غلظت‌های پایین‌تر از 1 میلی‌مولار این روند کاهشی شد. بیشترین شاخص طولی و شاخص وزنی بنیه گیاهچه در غلظت 1 میلی‌مولار اسید سالیسلیک و عدم تنش شوری مشاهده شد. با افزایش غلظت اسید سالیسلیک محتوای رنگیزه‌های فتوسنتزی روندی افزایشی را نشان دادند. براساس این نتایج، با اعمال پرایمینگ بذر با اسید سالیسلیک، می‌توان استقرار گیاه را در شرایط تنش شوری بهبود داد.

Keywords

• پرایمینگ بذر
• درصد جوانه‌زنی
• رنگیزه‌های فتوسنتزی
• شاخص بنیه گیاهچه