„Vers à l’austère”. Sztuka peryferyjna a rytm i forma w malarstwie formistów polskich

Abstract

Artykuł Iwony Mikołajczyk „Vers à l’austère”. Sztuka peryferyjna a rytm i forma w malarstwie formistów polskich omawia wybrane dzieła polskiej awangardy z punktu widzenia stosunku ich twórców do kultury peryferyjnej: folklorystycznej, jarmarcznej i popularnej. Wykorzystując wtórne znaki modelujące typu determinowanego, Tymon Niesiołowski, Eugeniusz Zak, Tytus Czyżewski i Andrzej Pronaszko transponowali dostrzeżone w niej wartości estetyczne, środki artystyczne i motywy w przestrzeń własnych płócien, wiążąc je z technikami awangardowymi. Zagęszczając w obrębie jednego dzieła techniki twórcze, dochodzili do nowych jakości formalnych, surowej i czystej konstrukcji, wspartej na rytmie i ekspresji wyrazu. Te wizualne wartości odróżniają ich twórczość od osiągnięć awangardy zachodnioeuropejskiej.

Keywords

• formizm
• wtórny system modelujący
• forma
• rytm
• ekspresja
• awangarda
• folklor
• kultura jarmarczna i popularna