دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی (May 2017)
الگوی بومی آسیب‌پذیری روانی-اجتماعی افسردگی مزمن: یک نظریه زمینه‌ای
Abstract
هدف این پژوهش تدوین الگوی آسیب‌پذیری روانی-اجتماعی افسردگی مزمن بود. روش نظریه زمینه‌ای به‌منظور تدوین نظریه پیرامون شرایط علی، راهبرها و پیامدها در افسردگی مزمن استفاده شد و نمونه‌ای (12 نفر) در گروه سنی 25 الی 60 سال، شامل مبتلایان به افسردگی مزمن مراجعه‌کننده به دو مرکز مشاوره و روان‌درمانی در شهر اصفهان به‌صورت هدفمند انتخاب شد. ابزار تحقیق شامل؛ مصاحبه ساختاریافته مبتنی بر ملاک‌های DSM5، مصاحبه باز و نیمه ساختارمند و مقیاس 24 آیتمی همیلتون برای افسردگی (HRSD24) بود. کدگذاری با کمک نرم‌افزار NVIVO انجام شد. نتایج نشان داد مزمن بودن اختلالات افسردگی درنتیجه شرایط شکست در نمایش قبلی و دوره‌های متعدد سابقه افسردگی و نیز احساس ناتوانی حاصل از مشکلات جسمانی و دردهای مزمن، در بستری از وجود مشکل در شرایط اجتماعی/خانوادگی و مالی/شغلی/تحصیلی، حاصل گردیده و وجود اختلال افسردگی نیز محصولی از عوامل شناختی و رفتاری است که این عوامل با ویژگی‌های خلقی و تنظیم هیجانی فرد در تعامل‌اند. با توجه به آنکه اغلب فرآیندهای روان‌درمانی تاکنون تأکیدی شناختی/رفتاری داشته‌اند، بنابر نظریه زمینه‌ای حاصل؛ در شرایط مزمن بودن اختلال، بهتر است اولویت درمان، متوجه مقوله‌های تداوم‌بخش؛ مشکلات درمانی و جسمانی و زمینه‌های خانوادگی/اجتماعی و شغلی/ تحصیلی/ مالی گردد.
