Asymilacja ludowych pierwowzorów w polskiej pieśni artystycznej – zarys problematyki

Abstract

Głównym celem artykułu jest przedstawienie różnych sposobów funkcjonowania pieśni ludo-wych (głównie pieśni słowiańszczyzny) w polskiej pieśni artystycznej od momentu jej powstania(uznając za ojców pieśni polskiej S. Moniuszkę i F. Chopina), poprzez II połowę wieku XIX, do początków wieku XX (M. Karłowicz, K. Szymanowski). Okres ten wybrany został ze względu na popularność gatunku pieśniowego w twórczości wielu kompozytorów omawianego czasu. Do gatunków, które miały istotny wpływ na kształtowanie się polskiej pieśni artystycznej, należą: śpiewy historyczne, zwane dumami, dumy kozacze, które jednak miały tylko pośredni wpływ na pieśni polskie (głównie chodzi o tematykę, a nie o cechy strukturalne), pieśni ludowe, pieśni zwane dumkami oraz ballady ludowe. Folklor z natury rzeczy łączy kulturowo tereny ze sobą sąsiadujące lub ze sobą związane w jakikolwiek inny sposób. Dzięki tym powiązaniom w polskiej pieśni artystycznej odnajdu- jemy motywy, wątki, tematy, zapożyczenia i cytaty wywodzące się z bliskich nam ośrodków słowiań- skich, nie zapominając o znaczących inspiracjach folklorem Litwy, która uległa – w pewnym okresieswej historii i na określonych terenach – zjawisku slawizacji. W podsumowaniu autorka wskazujepodstawowe cechy pieśni artystycznych w kontekście ich związków z folklorem.

Keywords

• polska pieśń artystyczna
• pieśń ludowa
• ballada ludowa
• duma
• dumka
• słowiańszczyzna