کاربرد برخی از مدل های غیر خطی در پیش بینی کینتیک تولید گاز در جیره های مختلف گوسفند با تکیه بر دقت این مدل ها

Abstract

سابقه و هدف: آزمون تولید گاز به منظور بررسی ارزش غذایی مواد خوراکی در تغذیه دام استفاده می‌شود. در آزمون تولید گاز، حجم گاز تولید شده در طول زمان انکوباسیون با استفاده از یک مدل غیر خطی برازش می‌شود و از این طریق برخی فراسنجه‌های مربوط به تخمیر شکمبه‌ای ماده خوراکی پیش‌بینی می‌گردد. در طول سال‌های گذشته، محققین تغذیه دام، انواع مدل‌های غیر خطی را برای این منظور پیشنهاد نموده‌اند. اما گزارش شده است که هر کدام از این مدل‌ها، فراسنجه‌های تخمیر شکمبه‌ای را با دقت متفاوتی پیش‌بینی کرده و نتایج متناقضی را ارایه داده‌اند. هدف از انجام این آزمایش، مقایسه دقت برخی از مدل‌های غیر خطی در پیش‌بینی کینتیک تولید گاز در جیره‌های مختلف بود.مواد و روش‌ها: برای انجام این آزمایش، تعداد 5 جیره غذایی با نسبت‌های مختلف علوفه به کنسانتره (30:70، 40:60، 50:50، 60:40 و 70:30) تهیه شدند. مواد خوراکی مورد استفاده برای تهیه این جیره‌ها، شامل علوفه یونجه، کاه گندم، دانه جو، سبوس گندم و کنجاله سویا بودند. جهت بررسی کینتیک تخمیر شکمبه‌ای جیره‌های آزمایشی از آزمون تولید گاز در 3 دوره جداگانه استفاده شد. در هر دوره، مایع شکمبه، قبل از خوراک‌دهی صبحگاهی از تعداد 3 راس گوسفند نر نژاد مهربان مجهز به فیستولای شکمبه‌ای گرفته شد. سپس، مقدار 200 میلی‌گرم ماده خشک از هر کدام از جیره های آزمایشی به همراه 30 میلی‌لیتر مایع شکمبه بافری شده به داخل هر یک از ویال‌های شیشه‌ای (در 3 تکرار) منتقل و همه ویال ها درپوش گذاری شدند. ویال های آماده شده (تعداد 3 عدد ویال هم به عنوان بلانک در نظر گرفته شد) در دمای 39 درجه سانتی‌گراد انکوباسیون شده و حجم گاز تولید شده در زمان‌های 2، 4، 6، 8، 10، 12، 16، 20، 24، 36، 48، 72، 96، 120، 144 ساعت پس از انکوباسیون ثبت گردید. نتایج به دست آمده (حجم گاز تولید شده در زمان‌های مختلف انکوباسیون) با استفاده از مدل-های اکسپونانشیال، اکسپونانشیال همراه با فاز تأخیر، میچرلینگ، کورکمز-اوکاردس و ویبول برازش شدند. نکویی برازش مدل‌ها با استفاده از آماره‌های میانگین مربعات خطا، ضریب تبیین، انحراف مطلق میانگین باقیمانده، میانگین درصد خطا و کارآیی نسبی انجام شد. از آزمون-های دوربین-واتسون و معیار اطلاعات آکائیک نیز به‌منظور انتخاب بهترین مدل‌ استفاده شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد مدل‌ها از نظر پیش‌بینی پتانسیل تولید گاز تفاوت معنی‌داری با هم نداشتند. مدل اکسپونانشیال دارای بیشترین مقدار میانگین مربعات خطا (74/35)، انحراف مطلق میانگین باقیمانده (67/4)، میانگین درصد خطا (46/4) و کمترین مقدار ضریب تبیین (970/0) بود (05/0p

Keywords

• آکائیک
• کارآیی نسبی
• کینتیک تولید گاز
• مدل‌های غیر خطی
• نکویی برازش