Bayesian Morphometric Analysis for Archaeological Seed Identification: <i>Phoenix</i> (Arecaceae) Palms from the Canary Islands (Spain)
Diego Rivera,
Manuel Martínez-Rico,
Jacob Morales,
Francisco Alcaraz,
Javier Valera,
Dennis Johnson,
Pedro A. Sosa,
Javier Abellán,
Jose Antonio Palazón,
Diego José Rivera-Obón,
Emilio Laguna,
Concepción Obón
Affiliations
Diego Rivera
Departamento de Biología Vegetal, Facultad de Biología, Universidad de Murcia, 30100 Murcia, Spain
Manuel Martínez-Rico
Instituto de Investigación e Innovación Agroalimentario y Agroambiental (CIAGRO), Escuela Politécnica Superior de Orihuela, Universidad Miguel Hernández, Ctra. Beniel, Km 3,2, 03312 Orihuela, Alicante, Spain
Jacob Morales
Departamento de Ciencias Históricas, Universidad de Las Palmas de Gran Canaria, Pérez del Toro 1, 35003 Las Palmas, Gran Canaria, Spain
Francisco Alcaraz
Departamento de Biología Vegetal, Facultad de Biología, Universidad de Murcia, 30100 Murcia, Spain
Javier Valera
Departamento de Biología Vegetal, Facultad de Biología, Universidad de Murcia, 30100 Murcia, Spain
Dennis Johnson
3726 Middlebrook Ave, Cincinnati, OH 45208, USA
Pedro A. Sosa
Instituto Universitario de Estudios Ambientales y Recursos Naturales (IUNAT), Universidad de Las Palmas de Gran Canaria, Campus de Tafira, 35017 Las Palmas, Gran Canaria, Spain
Javier Abellán
Departamento de Física, Facultad de Química, Universidad de Murcia, 30100 Murcia, Spain
Jose Antonio Palazón
Departamento de Ecología e Hidrología, Facultad de Biología, Universidad de Murcia, 30100 Murcia, Spain
Diego José Rivera-Obón
Faculté Jean Monnet, Université Paris-Saclay, 54 Boulevard Desgranges, 92230 Sceaux, France
Emilio Laguna
Generalitat Valenciana, Conselleria d’Agricultura, Medi Ambient, Canvi Climàtic i Desenvolupament Rural, Servei de Vida Silvestre/Centre per a la Investigació i Experimentació Forestal, Avda. Comarques del País Valencià 114, 46930 Quart de Poblet, València, Spain
Concepción Obón
Instituto de Investigación e Innovación Agroalimentario y Agroambiental (CIAGRO), Escuela Politécnica Superior de Orihuela, Universidad Miguel Hernández, Ctra. Beniel, Km 3,2, 03312 Orihuela, Alicante, Spain
The taxonomic complexity of Phoenix palms in the Canary Islands, where multiple morphotypes representing at least four taxa currently exist, presents significant challenges for archaeobotanical identification. We developed a Bayesian probabilistic framework to identify archaeological Phoenix seeds within the context of genus-wide morphological diversity. Our analysis incorporated thousands of specimens including modern reference collections, archaeological materials from pre-Hispanic sites in Gran Canaria and La Gomera (3–16th centuries CE), and fossil remains. We recorded quantitative measurements and qualitative characteristics for each specimen. To understand taphonomic effects, we conducted experimental carbonization of modern P. canariensis seeds and documented the resulting morphological alterations. We performed a hierarchical cluster analysis using Ward’s minimum variance method and calculated taxonomic assignment probabilities for archaeological specimens using Bayesian inference, where likelihood was derived from taxon proportions within assigned clusters. The results indicated a high probability (0.69–1.00) that the archaeological specimens belong to P. canariensis var. canariensis, with no evidence for P. dactylifera presence. These findings provide critical insights into pre-Hispanic exploitation of Phoenix palms, particularly the endemic P. canariensis, which served as a vital resource, providing food, fiber, and construction materials. Our methodological approach offers a robust framework for addressing taxonomic uncertainty in archaeobotanical research while enhancing understanding of historical palm biogeography and resource use patterns in the Canary Islands.