تحقیقات تاریخ اجتماعی (Sep 2021)

بازمانده‌های برادرسالاری دوران کهن در فرهنگ مردم کرد و لر

  • نجم الدین گیلانی

DOI
https://doi.org/10.30465/shc.2022.37820.2260
Journal volume & issue
Vol. 11, no. 2
pp. 267 – 287

Abstract

Read online

تحقیقات زیادی درباره‌ی مادرسالاری، پدرسالاری، زن‌سالاری و فرزندسالاری انجام شده است، اما تاکنون پژوهشی عمیق و جدی درباره جایگاه برادر در ایران کهن و بازمانده‌های آن در فرهنگ مردم کرد و لر انجام نشده است. هدف از این تحقیق، آوردن نمونه‌هایی از جایگاه برادر، در ایران باستان و ارجیّت داشتن او نسبت به فرزند و شوهر (نمونه حکایت زنِ اینتافرن و هنبوی)، بازتاب این داستان در فرهنگ و ادبیاتِ عامه مردم کرد و لر؛ همچنین بررسی بازمانده‌های برادرسالاری دوران کهن در فرهنگ مردم کرد و لر است. ضرب‌المثل‌ها، اشعار، ترانه‌ها و باورهای زیادی درباره‌ی جایگاه برادر در فرهنگ مردم کرد و لر وجود دارد که همگی بیانگر بازمانده‌های برادرسالاریِ دنیای کهن در فرهنگ این مردمان هستند. این پژوهش به دنبال یافتن پاسخی برای سؤالات ذیل است: چرا هنوز در فرهنگ و ادبیات عامه مردم مناطق کرد و لر، برادر ارجح‌تر از پسر و شوهر است؟ چرا خواهر زاده را از تبار دایی می‌دانند؟ و چرا در ادبیات حماسی مردم لُر خون‌ستانِ خواهرزاده‌ها، دایی‌ها هستند؟ در این تحقیق تلاش شده با استناد به منابع کتابخانه‌ای و مصاحبه شفاهی و به روشِ توصیفی -تحلیلی به این موضوع پرداخته شود.

Keywords