مجله علوم تربیتی (Feb 2005)
کاوشی درباره روش تدریس در دانشگاه
Abstract
هدف این پژوهش بررسی وضعیت رویکردهای معمول تدریس و روشها و فنون آن در نظام دانشگاهی ایران است و از دو بخش تشکیل می‌شود. در بخش اول که تحلیلی است نخست برخی از تحولاتی که تصور می‌رود در عصر پسامدرن رسالت دانشگاهها را تحت تأثیر قرار داده‌اند بررسی می‌شوند. سپس ضمن تحلیلی از مفهوم تدریس پاره‌ای از رویکردها و الگوهای اساسی تدریس در دانشگاه معرفی می‌شوند. در بخش دوم یافته‌های یک پژوهش میدانی که از طریق مشاهده مستقیم روش تدریس 51 نفر از اعضاء هیأت علمی چند دانشگاه در جنوب غرب کشور، عمدتاً شهید چمران اهواز، صورت گرفته ارایه می‌شود. اطلاعات این پژوهش با بهره‌گیری از فنون روش کیفی کدگذاری و مقوله‌بندی شده‌اند که به موجب آن دو دسته عملکردها و ویژگیهای تدریس به دست آمده است. یک دسته شامل ویژگیهای تخصصی تدریس و دسته دیگر مبین روابط انسانی- اجتماعی بین استاد و دانشجو است. یافته‌های پژوهش همخوانی خوبی را با نتایج گزارش لومن (1991) و جکسون و همکاران (1999) نشان می‌دهد. در مجموع رویکرد اساسی تدریس اعضاء هیأت علمی مورد بررسی در این پژوهش موضوع مداری و معلم محوری است. اما درصدی از مدرسان از تکنیکهایی بهره می‌گیرند که زمینه‌ساز فعالیت آموزشی دانشجویان و یادگیری عمیق آنان است.
