تبیین معیارهای مطلوب استقلال دانشگاهی و آثار آن بر آموزش عالی ایران از منظر حقوقی

Abstract

هدف: در عصر حاضر، دانشگاه‌ها به‌مثابه سازمان‌هایی تلقی می‌شوند که دارای پیچیدگی‌های فراوان هستند. در این راستا، مسأله اعطای استقلال به دانشگاه‌ها به این پیچیدگی دامن می‌زند. با توجه به اهمیت این مسأله، پژوهش حاضر به تبیین معیارهای مطلوب استقلال دانشگاهی و آثار آن برای آموزش عالی ایران پرداخته است.مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر کیفی بوده و از روش نمونه‌گیری هدفمند و از نوع مطلوب برای انتخاب شرکت‌کنندگان در نمونه تحقیق استفاده شد. در این راستا، با مصاحبه نیمه ساختاریافته با 13 نفر از خبرگان و سیاست‌گذاران حوزه آموزش عالی، اشباع نظری در داده‌ها حاصل گردید. در تجزیه و تحلیل داده‌ها، از روش تحلیل محتوای کیفی به‌منظور کدگذاری و مقوله‌بندی بهره‌گرفته شده است.بحث و نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان داد که معیارهای مطلوب استقلال دانشگاهی دربرگیرنده استقلال ساختاری، استقلال محتوایی، استقلال مالی، جامعیت پاسخگویی و استقلال در تصمیم‌گیری می‌شود. هم‌چنین چابک شدن دانشگاه‌ها، پیشتازی در عرصه علم و فناوری، دانشگاه محوری، پاسخگویی دقیق‌تر به ذی‌نفعان بیرونی و اثرات منفی ناشی از آماده نبودن بستر لازم برای اعطای استقلال دانشگاهی به‌عنوان اثرات استقلال دانشگاهی برای حوزه آموزش عالی مورد توجه قرار گرفته است. در مجموع می‌توان گفت که تمرکززدایی و اعطای اختیارات به دانشگاه‌ها در زمینه امور مربوط به خود، از اولویت‌های اساسی آموزش عالی در نیل به آرمان‌های متصور برای آن در افق چشم‌انداز 1404 است و متولیان و دست‌اندرکاران آموزش عالی لازم است با اتخاذ تدابیر و راه کارهایی به حل مسایل در زمینه اعطای استقلال به دانشگاه‌ها و مساعد نمودن بستر و شرایط لازم برای آن کمک نمایند.

Keywords

• استقلال دانشگاهی
• آموزش عالی
• دانشگاه
• ملاحظات حقوقی