مطالعه ساختار شجره و اثرات ناشی از افت همخونی بر صفات رشد در گوسفندان بومی استان لرستان

Abstract

هدف از مطالعه حاضر بررسی شجره و افت همخونی بر صفات رشد در گوسفند لری می باشد. برای انجام پژوهش حاضر از اطلاعات شجره و رکوردهای مرتبط با صفات رشد شامل وزن‌ تولد، وزن‌شیرگیری، وزن شش‌ماهگی و وزن‌نه‌ماهگی 6440 رأس بره حاصل از 273 رأس قوچ و 1955 رأس میش که طی سال‌های 1380 تا 1389 از مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان جمع‌آوری شده بود، استفاده گردید. تجزیه شجره از برنامه Pedigree ، برآورد ضریب‌همخونی از برنامه CFC و برای محاسبه میزان تابعیت صفات از همخونی، از نرم افزار WOMBAT استفاده گردید. در کل جمعیت تعداد حیوانات همخون 2126 دام بودند که 33 درصد گله را شامل می‌شد. میانگین ضریب‌همخونی کل جمعیت 69/0 درصد و میانگین ضریب ‌همخونی جمعیت همخون 24/2 درصد برآورد گردید. روند تغییرات سالیانه ضریب ‌همخونی 21/0 درصد بود که به لحاظ آماری معنی‌دار می‌باشد. کمترین و بیشترین مقدار همخونی به ترتیب صفر و 85/26 درصد محاسبه شد. پایین بودن ضریب‌همخونی گله می‌تواند ناشی از نامعلوم بودن شجره برخی حیوانات، نوسانات مدیریتی و تا حدی ممانعت از آمیزش‌ خویشاوندان نزدیک باشد. اثر همخونی در جمعیت گوسفندان لری با استفاده از مدل‌های حیوانی مناسب برای هر صفت تولیدی بررسی شد. با افزایش هر یک درصد افزایش در همخونی، وزن‌تولد 4 گرم، وزن‌شیرگیری 3/20 گرم، شش ‌ماهگی 247 گرم و نه‌ماهگی 5/4 گرم کاهش پیدا کرده است. استفاده از یک برنامه آمیزش مستقیم تحت کنترل در گله حاضر می‌تواند جایگزینی مناسب برای حفظ سطح همخونی شود.

Keywords

• افت ناشی از همخونی
• روند‌ همخونی
• صفات‌ رشد
• گوسفند نژاد لری
• مدل‌ دام