بیولوژی شپشک آردآلود پنبه Phenacoccus solenopsis Tinsley روی ختمی چینی Hibiscus rosa-sinenensis در فضای سبز دزفول، جنوب غرب ایران

Abstract

شپشک آرد آلود پنبه Phenacoccus solenopsis Tinsley یکی ازآفات مهم گیاهان زراعی و زینتی در جنوب غرب ایران می­ باشد. در این مطالعه بیولوژی این آفت روی بوته ­های ختمی ­چینی به عنوان مهم‌ترین میزبان آن در فضای سبز شهر دزفول طی سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۵ مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد این شپشک در شرایط آب و هوای دزفول دارای ۱۱ نسل در سال می ­باشد. اولین نسل در اوایل اسفند شروع و تا اوایل فروردین ادامه داشته و نسل یازدهم در اواسط اردیبهشت خاتمه یافت. فعالیت این آفت در زمستان هم ادامه داشت. کوتاه‌ترین طول نسل آفت در نسل هشتم از اواخر شهریور تا اواسط مهر (39/1±۷۱/۲۸ روز) و طولانی ­ترین آن نسل دوم (79/0± ۴۷/۴۷ روز) از اوایل فروردین تا اوایل اردیبهشت بود. تولیدمثل این شپشک به صورت بکرزایی و بیشترین نرخ زاداوری (11/3±11/163نتاج) و دوره­ی تخم‌ریزی (14/0±41/۴ روز) در تابستان در نسل چهارم و کمترین دوره­ی تخم‌ریزی (12/0±67/1روز) و نرخ زادآوری در نسل یازدهم (12/0±67/6 نتاج) در زمستان مشاهده شد. طول عمر ماده­ها در نسل ­های مختلف از 03/2±79/13 روز در نسل هشتم تا حدود 70/0±12/26 روز در نسل دوم بود. طول عمر نرها بسیار کوتاه و بین یک تا دو روز متغیر بود. بر اساس نتایج بدست آمده شپشک آردآلود پنبه سرعت نمو بالا، زادآوری زیاد، الگوی تولیدمثلی بکرزایی با تولید پوره سن یک و توانایی سازگاری با شرایط آب و هوایی گرم و خشک دزفول را دارد. متأسفانه به دلیل فقدان مدیریت صحیح آفت و وجود میزبان‌های گیاهی زیاد، این شپشک می ­تواند تهدید جدی برای پوشش گیاهی در استان خوزستان باشد.

Keywords

• شپشک آردآلود پنبه
• ختمی چینی
• تعداد نسل
• زادآوری