Horyzonty Wychowania (Jun 2022)
Aksjologiczne aspekty duchowości młodych Europejczyków
Abstract
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest odtworzenie utrwalonych w świadomości językowej młodych Europejczyków – Polaków, Rosjan i Niemców sposobów rozumienia wartości chrześcijańskich jako jednego z aspektów duchowości. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problem badawczy został sformułowany jako pytania: Czym są dziś wartości chrześcijańskie dla młodych obywateli Europy? Czy dla wyznawców katolicyzmu, prawosławia i protestantyzmu są one tak samo ważne i niosą identyczne treści oraz przesłania? W celu pozyskania danych językowych zastosowano psycholingwistyczne narzędzie badawcze – test swobodnych skojarzeń werbalnych z wyrazami hasłowymi wartości chrześcijańskie, christliche Werte, xристианские ценности. Do analizy materiału empirycznego wykorzystano wypracowaną na gruncie lingwistyki kognitywnej metodę profilowania pojęć, a także metodę analizy frekwencyjnej. PROCES WYWODU: Wywód rozpoczyna uzasadnienie wyboru problematyki wartości chrześcijańskich oraz ukazanie specyfiki istoty duchowości i jej związków z aksjologią. Następnie przedstawiono metodologię zebrania i analizy danych językowych. Część trzecia to omówienie wyników testu swobodnych skojarzeń werbalnych oraz wnioski. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Za wartościami chrześcijańskimi kryją się w przekonaniu respondentów przede wszystkim idee zawarte w Dekalogu, w dalszej kolejności ogólnie pojmowana moralność. Symbolizują je krzyż, Biblia i ikona. Transmisja i pielęgnowanie wartości należą do zadań Kościoła. W świadomości językowej respondentów niemieckich i polskich dokonuje się raczej negatywna ewaluacja wartości chrześcijańskich, badani Rosjanie mają do nich stosunek ambiwalentny. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wartości chrześcijańskie są kategorią aksjologiczną silnie utrwaloną w świadomości językowej przedstawicieli trzech zbiorowości etnicznych. Eksploracja pól asocjacyjnych wykazuje, że profile wartości chrześcijańskich różnią się stopniem złożoności, nasycenia i frekwencji oraz ukształtowaniem pod względem językowym, ujawniając jednakże podobieństwo w zakreślonej skojarzeniami rozpiętości semantycznej.
Keywords
