بررسی کارایی فنی زیربخش‌های فعالیتی کشاورزی، با استفاده از روش تحلیل پنجره‏ای

Abstract

بخش کشاورزی ازجمله بخش‌های مهم اقتصادی است که به لحاظ ایجاد ارزش افزوده و سهم آن از تولید ناخالص ملی، سطح اشتغال‏زایی برای جمعیت فعال، امنیت غذایی برای جامعه و تأمین زنجیره تولید برای بخش صنعت نقش بسزایی در اقتصاد ایران ایفاء می‏کند. هدف از این مطالعه ارزیابی و مقایسه کارایی فنی چهار زیربخش عمده کشاورزی شامل زیربخش‏های زراعت و باغبانی، دامپروری، جنگل و مرتع و همچنین شیلات طی دوره زمانی 1374 تا 1388 است. برای این منظور، از داده‌های ترکیبی و مدل خاص تحلیل پنجره‌ای در روش تحلیل پوششی داده‌ها برای محاسبه و ارزیابی کارایی فنی زیربخش‌های کشاورزی تحت شرایط بازدهی ثابت نسبت به مقیاس و رویکرد نهاده‌محوری استفاده ‏شد. یافته‏ها نشان می‏دهد که از نظر کارایی فنی، زیربخش‌ فعالیتی زراعت و باغبانی با میزان کارایی فنی 97/0 و زیربخش‌ فعالیتی شیلات با میزان کارایی فنی 70/0 ، به ترتیب کاراترین و ناکاراترین زیربخش‏های فعالیتی طی دوره مورد بررسی هستند. همچنین مشخص گردید که طی این دوره، اگرچه روند کارایی فنی زیربخش‏های دامپروری و شیلات افزایشی است ولی هنوز از توانمندی موجود برای استفاده بهینه از نهاده‏ها و کسب ارزش افزوده بیشتر استفاده نمی‏شود. روند کارایی فنی زیربخش جنگل و مرتع نیز کاهشی بدست آمد و نشان می‏دهد که به توجه بیشتر و اجرای سیاست‏های کنترلی دولت جهت جلوگیری از بروز پیامد‏های خارجی زیانبار در این زیر بخش نیاز دارد. JEL: Q10, Q18

Keywords

• تحلیل پوششی داده‏ها
• تحلیل پنجره‌ای
• کارایی فنی
• : کشاورزی