Teorije zavere kao alternativni režimi istine i univerzalni socio-kulturni fenomen

Abstract

U ovom radu analizira se univerzalni fenomen teorija zavera koje, u zavisnosti od određenih sociijalnih ili političkih prilika kao i društvenog konteksta uopšte, postoje kao alternativni režimi istine. Kako u institucionalnom tako i u privatnom domenu, teorije zavere predstvljaju svojevrstan kognitivni aparat putem kojeg pojedinci i grupe dobijaju „saznanja“ i objašnjenja o onim nivoima stvarnosti koji se inače čine ekskluzivnim, prikrivenim i kontrolisanim od navodnih centara moći. Krajnje implikacije teorija zavere se ogledaju u oblikovanju predrasuda, koje posebno u određenim političkim okolnostima, u sprezi s populističkim doktrinama, mogu da izvrše snažan uticaj na javnost i privatnu sferu. Potencijal teorija zavere se, stoga, ne svodi samo na puke intelektualne intrige i razonodu masa, već i na mogućnosti najrazličitijih političkih instrumentalizacija.