21. Yüzyılda Uluslararası Uzay Rejiminin İnsanlığın Ortak Mirası Temelinde Yeniden İnşası

Abstract

1957 yılında SSCB’nin Sputnik I adlı uyduyu Dünya yörüngesine başarılı bir şekilde fırlatmasıyla başladığı kabul edilen “Uzay Çağı” ile birlikte devletlerin uzaydaki egemenlikleri ve uzayın nasıl kullanılacağına ilişkin tartışmalar başlamıştır. Bu süreçte Birleşmiş Milletler girişimiyle uzay hukuku oluşturulmaya çalışılmış fakat imzalanan Uzay Antlaşması ve Ay Anlaşması da uzayın statüsüne ve uzayın insanlığın ortak mirası olup olmadığına netlik kazandıramamıştır. Bunun yanında son yıllarda hız kazanan Mars’ın kolonileştirilmesi gibi faaliyetlerle birlikte uzaydaki hukuki belirsizlik daha da tartışmalı hale gelmiştir. Uzay faaliyetlerinin çok aktörlü bir yapıya bürünmesi ile birlikte günümüzde yeni bir uluslararası uzay rejimine ihtiyaç artmıştır. Bu çalışma ise uluslararası uzay rejiminin insanlığın ortak mirası çerçevesinde neden yeniden inşa edilmesinin gerekliliğini tartışmayı amaçlamaktadır. Bu normatif tartışma, Uluslararası İlişkilerin İnşacı Teorisi bağlamında ulusötesi yaklaşım ve epistemik toplulukların rolü ile derinleştirilecektir.

Keywords

• space regime
• common heritage of (hu)mankind
• constructivism
• epistemic community
• governance.
• uzay rejimi
• i̇nsanlığın ortak mirası
• i̇nşacılık
• epistemik topluluk
• yönetişim.