سیاست علم و فناوری (Aug 2022)
ارزیابی آمیزه سیاستهای توسعه فناوری نیروگاههای تجدیدپذیر در ایران
Abstract
ظرفیت نیروگاههای تجدیدپذیر در انتهای سال 1400، حدود 933 مگاوات بوده که قریب به 750 مگاوات تنها در دهه 1390 نصب شده است. این مهم نشان میدهد که در آمیزه ابزارهای سیاستی استفاده شده در توسعه این نوع از انرژیها در دهه 90، نسبت به سالهای گذشته، تغییراتی وجود دارد. برای شناسایی و تحلیل چنین پیامدی، در این تحقیق ابتدا با بررسی انواع و اقسام سیاستهای تقنینی، ساختاری و ترویجی شامل قوانین مجلس، مصوبات هیأت وزیران و بخشنامههای دولتی، نوع سیاستهای به کار برده شده تحلیل شده است. سپس «اثربخشی»، «کارایی» و «برابری» هر یک از سیاستهای مورد استفاده به صورت مجزا و همچنین «سازگاری»، «انسجام»، «جامعیت»، «اعتبار» و «پایداری» آمیزه ابزارهای سیاستی مورد استفاده در هر دوره مورد ارزیابی قرار گرفته است. این کار با استفاده از نظرسنجی از خبرگان مطرح و صاحبنظری صورت پذیرفته که عمدتاً بیش از 20 سال در این صنعت تخصص و تجربه دارند. در این تحقیق مشخص شد که از میان حدود 40 سیاست به کار برده شده در توسعه نیروگاههای تجدیدپذیر در ایران، سیاستهای «عقد قرارداد خرید تضمینی بلندمدت 20 ساله»، «افزایش تعرفه خرید برق»، «اعلام نرخهای متفاوت برای فناوریهای گوناگون در راستای توجیهپذیری اقتصادی»، «دریافت عوارض برق بابت تأمین مالی دولتی» و «تشکیل ساتبا»، بیشترین تأثیر را بر رشد نیروگاههای تجدیدپذیر در دهه 90 داشتهاند. همچنین از میان 15 سیاست برتر در این حوزه، 13 سیاستهای اقتصادی معطوف به بازار بودهاند. همچنین در دهه 90، آمیزه ابزارهای سیاستی بهبود نسبی نسبت به دورههای قبل داشته است.
Keywords